Bilim insanları, Güneş’in şimdiye kadar gizli kalmış kutuplarını gözlemlemek üzere yeni bir uzay görevi başlatıyor. Ocak 2029’da fırlatılması planlanan görev, Güneş’in manyetik alanı, güneş rüzgârları ve Dünya’yı etkileyen uzay fırtınalar hakkında kritik veriler toplayacak.
İnsanlık, Güneş’i daha önce hiç görülmemiş bir açıdan izlemeye hazırlanıyor. Yakında fırlatılacak olan Solar Polar-orbit Observatory (Güneş Kutup Yörüngesi Gözlemevi, SPO) görevi, bilim insanlarına Güneş’in şimdiye dek Dünya’dan görünmeyen gizemli kutuplarına doğrudan bakma imkânı sunacak. Pekin merkezli Zhongke Journal dergisine göre bu görev Güneş araştırmalarında yeni bir dönemin kapısını aralayacak. Gökbilimciler, on yıllardır yalnızca Güneş’in ekvator kuşağını gözlemleyebildi ve kutuplar bir sır olarak kaldı. Oysa bu bölgeler, Güneş’in manyetik alanının her 11 yılda bir nasıl tersine döndüğünü, güçlü güneş rüzgârlarının nasıl oluştuğunu ve uzay fırtınalarının Dünya’yı nasıl etkilediğini anlamanın anahtarı. Bilim insanları, kutupların Güneş’in manyetik sisteminin “kalbi” gibi işlediğini belirtiyor. Bu bölgelerden yükselen manyetik enerji ve plazma akımları, Güneş’in döngülerini şekillendiriyor. Söz konusu döngüler, uyduların güvenliğinden radyo iletişimine kadar pek çok alanı doğrudan etkiliyor. JÜPİTER’İN ÇEKİM GÜCÜYLE YÖRÜNGEYE YERLEŞECEK Science Daily’nin aktardığına göre, Ocak 2029’da başlatılması planlanan SPO görevi, bu gizemi çözmeyi hedefliyor. Uzay aracı, yörüngesini Güneş Sistemi’nin düzleminden çıkarmak için bir dizi yerçekimi yardımından faydalanacak. Bu manevralar arasında Jüpiter’in çekim gücünü kullanacağı büyük bir “sapan manevrası” da bulunuyor. Bu sayede uzay aracı, Güneş’e hem yukarıdan hem de aşağıdan bakabilecek. Aracın yörüngesi, Güneş’e Dünya ile arasındaki mesafeye (1 astronomik birim) kadar yaklaşacak ve 75 derecelik eğimle Güneş’in kutuplarına şimdiye dek hiç olmadığı kadar yakın bir bakış sağlayacak. MANYETİK KUTUP DEĞİŞİMİNİ DE İZLEYECEK Önceki görevlerden farklı olarak SPO, yalnızca kutupları fotoğraflamakla kalmayacak, yüklü parçacıkların ve manyetik alanların akışını da gerçek zamanlı olarak ölçecek. 15 yıl sürecek olan görevde bilim insanları, Güneş’i hem sakin hem de hareketli evrelerinde gözlemleme fırsatı bulacak. Ayrıca süreç, 2035yılı civarında beklenen bir sonraki manyetik kutup değişiminin gözlemlenmesini de kapsayacak. Diğer yandan görevden elde edilecek veriler, Güneş’in manyetik “motorunun” nasıl çalıştığını ve devasa güneş patlamalarının uzaya nasıl yayıldığını açıklamaya yardımcı olacak. Bu tür olaylar, Dünya’daki uyduları, elektrik şebekelerini ve GPS sistemlerini etkileyebiliyor. Diğer taraftan SPO, NASA’nın Solar Dynamics Observatory uydusu ve Avrupa Uzay Ajansının Solar Orbiter misyonu gibi uluslararası görevlerle eş zamanlı çalışacak. Böylece ilk kez, Güneş’in her açıdan neredeyse eksiksiz görüntüsü elde edilecek.