Uruguay Senatosu, ölümcül veya ağır hastalıklarla mücadele eden kişilere ötanazi hakkı tanıyan yasayı onayladı. Bu kararla Uruguay, ağırlıklı olarak Katolik nüfusa sahip Latin Amerika’da ötanaziyi yasal zemine oturtan ilk ülke oldu.
Uruguay Senatosu, ötanaziyi suç olmaktan çıkaran yasayı dün kabul etti. Bu kararla Uruguay, ağırlıklı olarak Katoliklerin yaşadığı Latin Amerika’da ötanaziyi yasal zemine oturtan ilk ülke oldu. Associated Press (AP) ajansının haberine göre, yeni düzenleme ölümcül ya da ağır hastalıklarla mücadele eden hastalara, yaşamlarına tıbbi yolla son verme hakkı tanıyor. Ülke, on yılı aşkın bir süre önce eşcinsel evliliği ve kürtajı yasalaştırmış, aynı zamanda dünyada eğlence amaçlı esrar kullanımını yasal hale getiren ilk ülke olmuştu. Uruguay bu adımla, dünyada ötanaziyi yasal çerçevede düzenleyen az sayıda ülke arasına katıldı. Aslında bölgedeki diğer ülkelerde de benzer adımlar atılmıştı; nitekim Kolombiya ve Ekvador, yüksek mahkeme kararlarıyla ötanaziyi suç olmaktan çıkarmıştı. Diğer yandan Şili’de de Devlet Başkanı Gabriel Boric hükümeti, senatoda bekleyen benzer bir yasa teklifini yeniden gündeme getirdi. YASA, SENATODAN 20 OYLA GEÇTİ Beş yıllık bir tartışma sürecinin sonunda kabul edilen yasa, 31 üyeli senatoda 20 oyla onaylandı. Yasa tasarısı, ağustos ayında da milletvekillerinin geniş çoğunluğunun desteğini almıştı. Düzenlemenin yürürlüğe girmesi için şimdi hükümetin ilgili yasal çerçeveyi hazırlaması gerekiyor. İktidar bloğundan sol görüşlü Senatör Patricia Kramer, meclis oturumunda yaptığı konuşmada, “Kamuoyu bizden bu konuda adım atmamızı istiyor” dedi. Yasa teklifini hazırlayan ve destekleyen Geniş Cephe (Frente Amplio) koalisyonu ise “ölme hakkı”nı kişisel irade ve onur meselesi olarak savundu. Koalisyon üyeleri, bu öneriyi Uruguay’ın daha önce kabul ettiği boşanma, kürtaj ve eşcinsel evlilik gibi toplumsal reformlarla bir tuttuklarını belirtti. “YAŞAMAK MECBURİYET OLMAMALI” Senatör Daniel Borbonet, geri dönüşü olmayan hastalıklarla yaşayan kişilerin ifadelerine değinerek şöyle konuştu: “Hepimiz hayatın bir hak olduğuna inanıyoruz, ama sağlıklıyken de hastayken de hayat kimsenin üzerine yüklenmiş bir zorunluluk olmamalı. Başkaları, bu dayanılmaz acıyı anlayamıyor diye kimse yaşamaya mecbur bırakılmamalı.” KATOLİK KİLİSESİ KARŞI ÇIKTI Ancak tasarının karşısında duranlar da vardı. Bu kesimlerin başında ise Katolik Kilisesi geliyordu. Montevideo Başpiskoposu Daniel Sturla, oylamadan önce yaptığı çağrıda, “Hayatın armağan olduğunu savunun ve her insanın son ana kadar bakımı, refakati ve desteği hak ettiğini unutmayın” ifadelerini kullandı. Bununla birlikte 3,5 milyon nüfuslu Uruguay’da dinin toplumsal hayattaki etkisi yıllar içinde kayda değer ölçüde azaldı. Ülkede yeminlerde Tanrı’ya atıf yapılması yasaklanmış durumda ve Noel, resmî olarak “Aile Günü” adıyla anılıyor. Hükümet yetkilileri de yasanın kabulünü, Uruguay’ın “Latin Amerika’nın en ilerici ülkelerinden biri” olma kimliğini pekiştiren tarihi bir adım olarak değerlendirdi. Devlet Başkan Yardımcısı Carolina Cosse, “Bu, derin insani ve hassas bir konuda Uruguay’ı öncü konuma yerleştiren tarihi bir olay” ifadesini kullandı. Yasaya göre ötanazi, sağlık görevlilerinin hastanın acısını dindirmek amacıyla yaşamına son vermesi olarak tanımlanıyor. Buna karşılık, hastanın kendi kendine ölümcül dozu alması anlamına gelen “yardımlı intihar” ise yasa kapsamının dışında tutuluyor. Ayrıca Uruguay’daki düzenleme, ABD’nin bazı eyaletleri, Avustralya ve Yeni Zelanda’daki yasalardan farklı olarak, yalnızca altı ay veya daha kısa ömür beklentisi olan hastalarla sınırlı değil. “Dayanılmaz acıya” yol açan ve tedavi edilemez bir rahatsızlığı bulunan herkes, hastalığı ölümcül olmasa bile ötanazi talebinde bulunabilecek. Başvuru yapacak kişilerin karar verme yetisine sahip olması şartı aranıyor. Yasa, psikiyatrik rahatsızlıkları açıkça kapsam dışı bırakmıyor ve iki doktorun hastanın zihinsel kapasitesini doğrulaması koşulunu getiriyor. Öte yandan Uruguay’ın düzenlemesi, Belçika, Kolombiya ve Hollanda yasalarının aksine, çocuklar için ötanaziye izin vermiyor.