Hindistan’da “ışığın karanlığa galip gelişini” simgeleyen Diwali kutlamaları, bu yıl da milyonlarca havai fişeğin yarattığı zehirli dumanla gölgelendi. Ülkede 2 milyon 617 bin kandille dünya rekoru kırılırken, başkent Delhi’de hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü sınırının 16 katına çıktı.
Ancak ülke genelinde düzenlenen kutlamalar, başkent Yeni Delhi’nin havasını zehirli bir sisle kapladı.
“Deepotsav” adı verilen bu etkinlik, Tanrı Rama’nın 14 yıllık sürgün sonrası doğum yeri Ayodhya’ya dönüşünü anıyor.
“Deepavali” (ışıklar dizisi) kelimesinden türetilen Diwali, evlerin önüne dizilen kandillerle hayat buluyor.
Delhi gibi büyük kentlerde bu durum, özellikle kış mevsiminde etkili olan durgun hava nedeniyle yoğun ve toksik bir duman tabakasına yol açtı.Pazartesi sabahı itibarıyla kentteki PM2.5 seviyeleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün güvenli kabul ettiği sınırın 16 katına çıktı.
Hava kalitesi endeksi (AQI) yer yer 500’e ulaştı. Geçen yıl bu rakam bin seviyesini aşmış ve uçuşların iptaline neden olmuştu.
Ancak yasadışı havai fişeklerin kaçak olarak kente sokulması, yasağın etkinliğini azaltıyor.
Yeni düzenlemeye göre, havai fişekler yalnızca Diwali arifesinde ve bayram gününde 06.00–07.00 ve 20.00–22.00 saatleri arasında kullanılabiliyor.
Kentteki hava kirliliği, ortalama yaşam süresini 11,9 yıl kısaltıyor.
The Lancet Planetary Health dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, 2009–2019 yılları arasında Hindistan’da 3,8 milyon ölüm hava kirliliğiyle ilişkilendirildi.
Kuzey Hindistan’da, Rama’nın sürgünden dönüşü kutlanır. Güney’de, Tanrı Krishna’nın şeytan Naraka’yı yenmesi anılır.
Tüm kutlamalarda ışıklar, havai fişekler, yeni giysiler, ziyafetler ve dualar ortak unsurlardır.
