ABD’de binden fazla Starbucks çalışanı, şirketin en yoğun günlerinden biri olan ‘Kırmızı Kupa Günü’nde 65 mağazada greve başladı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) sendikalı binden fazla Starbucks çalışanı, şirketle yürütülen toplu sözleşme görüşmelerinde ilerleme kaydedilmemesini protesto etmek amacıyla bugün itibarıyla 65 mağazada iş bıraktı.
Grev, Starbucks’ın ‘Kırmızı Kupa Günü’ (Red Cup Day) olarak bilinen ve genellikle yıl boyunca en yüksek satışı yakaladığı güne denk getirildi.
Şirket, 2018’den bu yana o gün tatil içeceği satın alan müşterilere ücretsiz ve tekrar kullanılabilir bardaklar dağıtıyor.
Baristaları temsil eden ve Starbucks Workers United adı altında örgütlenen sendika, grevden New York, Philadelphia, Minneapolis, San Diego, St. Louis, Dallas, Ohio’nun Columbus kenti ve Starbucks’ın memleketi Seattle dahil 45 kentteki şubelerin etkileneceğini belirtti.
Grevin bitiş tarihi açıklanmazken sendika, Starbucks’ın bir toplu sözleşme konusunda uzlaşma sağlamaması hâlinde daha fazla şubenin greve katılmaya hazır olduğunu ifade etti.
“HİZMETLER NORMAL ŞEKİLDE SÜRECEK”
Starbucks ise ABD’deki mağaza ağının büyük çoğunluğunun bugün normal şekilde hizmet vereceğini vurguladı.
Kahve devinin, ülke genelinde 10 bin şirket şubesine ek olarak marketler ve havalimanları gibi noktalarda 7 bin lisanslı mağazası bulunuyor.
ABD’de şirket sahipliğindeki yaklaşık 550 Starbucks şubesi halihazırda sendikalı.
Daha fazlası sendikaya katılma yönünde oy kullanmış olsa da Starbucks, eylül ayında geniş kapsamlı yeniden yapılanma programı çerçevesinde sendikalı 59 şubeyi kapatmıştı.
TOPLU SÖZLEŞME SÜRECİ TIKANDI
Grevdeki işçiler, Starbucks yönetiminin sendikayla hâlâ bir toplu sözleşme anlaşmasına varmaması nedeniyle protesto düzenlediklerini belirtiyor.
Starbucks çalışanları, 2021’de Buffalo’daki bir şubede yapılan oylamayla ilk kez sendikalaşmıştı.
Starbucks, Aralık 2023’te yaptığı açıklamada anlaşmayı 2024 sonuna kadar sonuçlandırma taahhüdü vermişti.
Fakat şirket, bu sözü veren Genel Müdür Laxman Narasimhan’ı geçen yıl ağustos ayında görevden aldı.
Sendika, mevcut yönetim kurulu başkanı ve Genel Müdür Brian Niccol döneminde sürecin tıkandığını ifade etti.
ÇALIŞANLAR NE TALEP EDİYOR?
Öte yandan greve giden çalışanlar, mağazalarda çalışma saatlerinin artırılmasını ve personel sayısının güçlendirilmesini talep ediyor ve uzun müşteri kuyruklarının artık günlük bir rutin hâline geldiğini söylüyor.
Pek çok çalışanın, Starbucks’ın sağladığı yan haklardan yararlanabilmek için gereken haftalık 20 saatlik çalışma eşiğine ulaşamadığı belirtiliyor.
Ayrıca daha yüksek ücret isteyen çalışanlar, Niccol gibi yöneticilerin milyonlarca dolar kazandığını hatırlatıyor.
Sendika bunun yanı sıra şirketin, çalışanların açtığı yüzlerce haksız iş uygulaması şikayetini çözmesini istiyor.
Baristalar, şirketin sendikalaşmaya misilleme olarak işten çıkarmalar yaptığını ve çalışanların uygulamak zorunda kaldığı politika değişikliklerinde müzakere yükümlülüğünü yerine getirmediğini belirtiyor.
Bu yılın başında yalnızca ücret ödeyen müşterilerin tuvaleti kullanmasına izin verilmesi kararı buna örnek gösteriliyor.
Starbucks ise perakende sektöründeki en iyi ücret ve yan hak paketini sunduğunu ve bunun saat başına ortalama 30 dolar değerinde olduğunu savunuyor.
Şirket, dört yıllık üniversite eğitimi için tam öğrenim ücreti karşılama ve 18 haftaya kadar ücretli aile izni gibi haklar sağlıyor.
Starbucks’ın Çalışan İlişkileri Direktörü Sara Kelly, geçen hafta çalışanlara gönderdiği mektupta sendikanın bahar aylarında müzakere masasından kalktığını aktardı.
Kelly, Starbucks’ın görüşmeye hazır olduğunu ve makul bir anlaşmaya hızla ulaşılabileceğine inandığını söyledi.
Kelly ayrıca anketlerin, çalışanların büyük bölümünün şirkette çalışmaktan memnun olduğunu ve baristalarda görülen işten ayrılma oranının sektör ortalamasının yarısına denk geldiğini ifade etti.
GÖRÜNÜRLÜĞÜ YÜKSEK AMA ETKİSİ SINIRLI
Sendikalı Starbucks çalışanları daha önce de greve gitmişti. 2022 ve 2023 yıllarında işçiler Kırmızı Kupa Günü’nde iş bıraktı.
Geçen yıl Noel öncesindeki beş günlük grev, ABD genelinde 59 mağazanın kapanmasına yol açmıştı. Starbucks her seferinde operasyonlarındaki aksamanın sınırlı kaldığını açıkladı.
Starbucks United ise bu yeni grevin ucu açık olduğunu ve çok daha fazla sendikalı şubeye yayılabileceğini bildirdi.
Sendikasız Starbucks mağazalarının sayısı, sendikalı olanları ezici bir şekilde geride bırakıyor.
Fakat Rutgers Üniversitesi İşletme ve Çalışma İlişkileri Okulundan sendika uzmanı Todd Vachon, Associated Press (AP) ajansına yaptığı açıklamada böyle bir grevin yüksek görünürlük yaratabileceğini ve kamuoyunu baristaların şikayetleri konusunda bilgilendirebileceğini söyledi.
Vachon, üretim yapan şirketlerin aksine perakende sektörünün çalışanlarla müşteriler arasındaki ilişkiye dayandığını belirtti.
Vachon, bu nedenle teşhirin, sendikanın elindeki en etkili araçlardan biri hâline gelebileceğini ifade etti.
SATIŞLAR İYİLEŞİYOR
Starbucks’ın bir yıldan uzun süredir açık olan mağazalarda gerçekleştirdiği satışlar, temmuz-eylül döneminde yüzde 1 arttı.
Söz konusu artış, şirketin son iki yılda kaydettiği ilk yükseliş oldu.
Niccol, şirketteki ilk yılında yeni ağırlama standartları getirdi; mağazaları daha sıcak ve davetkar hâle getirmek için yeniden tasarladı ve yoğun saatlerde talebi karşılayacak şekilde personel düzenlemeleri yaptı.
Starbucks aynı zamanda mağaza içi siparişlere mobil siparişlerden daha fazla öncelik vermeye çalışıyor.
Şirketin geçen hafta ABD’de piyasaya sunduğu tatil temalı içecekler o kadar ilgi gördü ki cam Bearista bardak kısa sürede tükendi.
Starbucks, bu ürüne yönelik talebin beklentilerin üzerine çıktığını açıkladı ancak Bearista’nın tatil döneminin bitiminden önce yeniden satışa sunulup sunulmayacağı konusunda bilgi vermedi.