İngiltere Maliye Bakanı Reeves, kamu maliyesini dengelemek ve yatırımcı güvenini tazelemek amacıyla kapsamlı vergi artışları ve harcama kesintileri içeren yeni bütçe planını açıklamaya hazırlanıyor.
İngiltere Maliye Bakanı Rachel Reeves, tahvil yatırımcılarının güvenini kazanmak ve kamu harcamalarındaki artış taleplerini karşılamak amacıyla hazırlanan yeni bütçe düzenlemelerini bugün parlamentoya sunmaya hazırlanıyor.
Bakanlığın gündeminde, ülkenin ekonomik görünümündeki bozulma ve artan borç maliyetleri nedeniyle on milyarlarca sterlinlik yeni vergi artışları bulunuyor.
“KAMU HARCAMALARINDA KONTROLÜ KAYBETMEYECEĞİZ”
Medyayla paylaşılan konuşma metinlerine göre Reeves, ülkenin ekonomik büyümesini hızlandırmak için “adil ve gerekli seçimler” yaptığını ifade etti.
Reeves, İngiltere’yi kemer sıkma politikalarına geri döndürmeyeceğini, ancak kamu harcamalarında kontrolsüz borçlanmaya da izin vermeyeceğini vurguladı.
Bakan, önceliklerinin ailelerin yaşam maliyetlerini düşürmek, hastane bekleme listelerini azaltmak ve ulusal borcu aşağı çekmek olduğunu kaydetti.
VERGİ ARTIŞ 30 MİLYAR STERLİNE VARABİLİR
Öte yandan ekonomistler, Reeves’in yıllık bütçe konuşmasında 20 ila 30 milyar sterlin aralığında vergi artışı açıklamasını bekliyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), İngiltere’nin bu yıl G7 ülkeleri arasında en güçlü ikinci büyümeyi kaydedeceğini öngörse de, yüzde 1,3’lük büyüme oranı 2008 küresel finans krizi öncesindeki yüzde 2,5’lik ortalamanın altında kalıyor.
Reuters’a konuşan yatırım bankası Evercore analistleri Krishna Guha ve Marco Casiraghi, bütçenin belirsizliği ortadan kaldıramaması durumunda İngiltere’deki yatırımların olumsuz etkilenebileceğini belirtti.
Analistler, yetersiz bir bütçenin sadece Reeves’in değil, Başbakan Keir Starmer’ın da konumunu tartışmaya açabileceğine dikkat çekti.
HÜKÜMET YENİ GELİR KALEMLERİ OLUŞTURUYOR
Reeves’in, 2030 yılına kadar günlük harcamaları vergi gelirleriyle dengeleme hedefine ulaşmak için gelir vergisi eşiklerini dondurma uygulamasını uzatması bekleniyor.
Diğer önlemler arasında yüksek değerli konut sahipleri ve şans oyunları sektörüne yönelik vergi artışları, elektrikli araç sürücüleri için yeni kilometre ücretleri ve emeklilik teşviklerinin sınırlandırılması yer alıyor.
Bakanlık ayrıca bütçe hedeflerine ulaşmak için mali hareket alanını (headroom) genişletmeyi planlıyor.
Reuters anketine katılan tahvil satıcıları, Reeves’in bu alanı yaklaşık 17 milyar sterline çıkarmasını bekliyor.
Berenberg Bankası ekonomisti Andrew Wishart, hükümetin mali güvenilirliğini koruması için bütçe açığında somut bir azalma sağlaması gerektiğini ifade etti.
KRİTİK MİNERALLER İÇİN ÖZEL FON
Hükümet, Brexit sonrası ticaret kurallarının yarattığı zorlukları aşmak amacıyla Kuzey İrlandalı işletmelere yönelik 16 milyon sterlinlik bir destek paketi hazırladı.
BBC’nin aktardığına göre bu paket, Windsor Çerçevesi kapsamındaki ticari süreçleri kolaylaştırmayı hedefleyen bir “ticari çözüm merkezi” ve yapay zeka destekli danışmanlık hizmetlerini içeriyor.
Ayrıca, İngiltere’nin ithalata bağımlılığını azaltmak amacıyla Kritik Mineraller Stratejisi kapsamında yerli projelere 50 milyon sterlinlik fon sağlanacağı açıklandı.
Başbakan Keir Starmer, bu adımın yerli üretimi artıracağını ve İngiliz işletmelerini uluslararası alanda destekleyeceğini belirtti.
Hükümet ayrıca İskoçya’daki tek petrol rafinerisinin kapanmasının ardından Grangemouth bölgesindeki istihdamı desteklemek için 14,5 milyon sterlinlik bir paket devreye sokuyor.
MUHALEFET VE İŞ DÜNYASI TEPKİLİ
Muhafazakar Parti, planlanan vergi artışlarını eleştirerek hükümeti “gizli vergilerle finanse edilen bir sosyal yardım harcaması” yapmakla suçladı.
Gölge Maliye Bakanı Mel Stride, iki çocuk yardım sınırının kaldırılmasının maliyetinin 3,5 milyar sterlini bulacağını savundu.
Bunun yanı sıra Daily Telegraph gazetesi, kış yakıt ödemeleri ve enflasyona endeksli yardım artışlarıyla birlikte toplam sosyal yardım harcamalarının 15 milyar sterlin artabileceğini öne sürdü.
İngiliz Sanayi Konfederasyonu (CBI) Genel Müdürü Rain Newton-Smith, “binlerce vergiyle boğulma” uyarısında bulunarak hükümeti büyümeyi önceliklendirmeye çağırdı.
CBI Başkanı Rupert Soames ise bütçe öncesi sürecin karmaşık olduğunu ve iş dünyasında belirsizlik yarattığını ifade etti.
İngiltere’nin 10 yıllık devlet tahvili faizi yüzde 4,53 seviyesinde seyrederken, bu oran Almanya için yüzde 2,67 ve Fransa için yüzde 3,41 düzeyinde bulunuyor.
Ülkenin borçlanma maliyetleri G7 ekonomileri arasında en yüksek seviyede kalmaya devam ediyor.