Elektrikli araç üreticisi Tesla, Avrupa, Çin ve ABD pazarlarında artan rekabet ve daralan talep nedeniyle satış baskısı altında. Şirketin eskiyen model gamı ve CEO Elon Musk’ın politik duruşu satış rakamlarına yansımaya başladı.
Tesla CEO’su Elon Musk, yılın büyük bir bölümünü hissedarların onayına sunulan 1 trilyon dolarlık maaş paketine odaklarken, şirketin ana faaliyet alanı olan otomobil satışlarında tablo giderek karmaşıklaşıyor.
Güncel veriler, elektrikli araç devinin Avrupa, Çin ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) gibi kritik pazarlarda ciddi bir satış baskısı altında olduğunu ortaya koyuyor.
AVRUPA PAZARINA TESLİMATLAR DÜŞÜŞTE
Reuters’ın Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği verilerine dayandırdığı haberine göre, Tesla’nın Avrupa genelindeki satışları ekim ayında geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 48,5 oranında geriledi.
Bölgedeki genel elektrikli araç satışlarının yüzde 26 artış gösterdiği bir dönemde, Tesla’nın yıl genelindeki satış kaybı yüzde 30 seviyesine ulaştı.
Bloomberg’in analizine göre de Tesla’nın Avrupa’daki pazar payı kaybı, şirketin sadece iki kitle pazarı modeli (Model 3 ve Model Y) sunmasına karşın rakiplerin daha geniş ve uygun fiyatlı seçeneklerle pazara girmesinden kaynaklanıyor.
Özellikle Almanya merkezli Volkswagen, 2017 yılındaki emisyon skandalının ardından elektrikli araç teknolojisine yaptığı yatırımların sonuçlarını almaya başladı.
Volkswagen, eylül ayına kadar olan dönemde elektrikli araç satışlarını yüzde 78,2 artırarak 522 bin 600 adede ulaştı ve Tesla’nın satışlarını üçe katladı.
Duisburg-Essen Üniversitesi CAR düşünce kuruluşu başkanı Ferdinand Dudenhoeffer, Reuters’a yaptığı açıklamada, “Elon Musk için sorun sadece kendi araçları ve Çinli üreticiler değil. Sorun aynı zamanda Avrupalıların arayı kapatmış olması” ifadelerini kullandı.
ÇİNLİ ÜRETİCİLER MODEL ÇEŞİTLİLİĞİYLE ÖNE ÇIKIYOR
Dünyanın en büyük elektrikli araç pazarı olan Çin’de de Tesla’nın pazar payı daralıyor.
Verilere göre, Tesla’nın Çin’deki teslimatları geçen ay yüzde 35,8 düşerek son üç yılın en düşük seviyesine geriledi. Yıl genelindeki düşüş ise yüzde 8,4 olarak kaydedildi.
Bu gerilemenin temel nedenleri arasında Çinli markaların yükselişi gösteriliyor.
Çinli otomobil üreticisi BYD, geçen ay 17 bin 470 araç satarak Tesla’nın satışlarını ikiye katladı.
Ayrıca Xiaomi gibi teknoloji devlerinin otomotiv sektörüne girişi rekabeti artırdı. Xiaomi’nin haziran ayında piyasaya sürdüğü YU7 modeli, Tesla Model Y’nin doğrudan rakibi olarak konumlanıyor.
Tesla’nın ürün gamının “eskimesi” ve 30 bin doların altında bir model sunmaması, tüketicileri daha uygun fiyatlı ve donanımlı Çinli modellere yöneltiyor.
İngiltere merkezli elektrikli araç tavsiye sitesi Electrifying.com CEO’su Ginny Buckley, Reuters’a verdiği demeçte, gelecek yıl piyasaya çıkacak 50 yeni elektrikli modelden hiçbirinin Tesla olmadığını belirtti.
SATIŞLARIN DÜŞMESİNDE SİYASİ TARTIŞMALARIN DA ETKİSİ VAR
Satışlardaki düşüşün tek nedeni ekonomik faktörler veya rekabet değil.
Geçen ay Yale Üniversitesi araştırmacıları tarafından yapılan yeni çalışma, Elon Musk’ın “kutuplaştırıcı ve partizan eylemlerinin” Tesla satışlarına zarar verdiğini ortaya koydu.
Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu (NBER) tarafından bulguları yayımlanan çalışma, Musk’ın Twitter’ı (yeni adıyla X) satın alması ve siyasi söylemlerinin, şirketin satışlarını üç yıllık bir dönemde 1,2 milyon araç kadar azaltmış olabileceğini tahmin ediyor.
Araştırmacılar, Musk’ın eylemlerinin özellikle Demokrat Parti eğilimli eyaletlerde ve bölgelerde satışların düşmesine neden olduğunu belirtti.
Çalışmada, “Demokratların Cumhuriyetçilere kıyasla bir Tesla satın alma ihtimalinden çok daha yüksek olduğu göz önüne alındığında, Musk’ın eylemleri en sadık müşteri tabanını uzaklaştırdı” tespiti yer aldı.
Bloomberg’in analizinde de benzer bir eğilime dikkat çekilerek, “Tesla Takedown” (Tesla’yı Bitirme) hareketinin bu yıl ortaya çıktığı ve Musk’ın siyasi söylemlerine tepki olarak boykot çağrılarının yapıldığı hatırlatıldı.
MALİ TEŞVİKLER KESİLDİ, SATIŞLAR GERİLEDİ
ABD pazarında ise satışlar dalgalı bir seyir izliyor. Eylül ayında sona eren 7 bin 500 dolarlık vergi teşvikinden yararlanmak isteyen tüketicilerin talebiyle satışlar yüzde 18 artış gösterdi.
Ancak teşviklerin sona ermesinin ardından geçen ay satışlar yüzde 24 oranında geriledi.
Bloomberg, Tesla’nın ABD’deki pazar payının yüzde 40 civarına düştüğünü belirtirken, şirketin düzenleyici kredi satışlarından elde ettiği gelirlerin de baskı altında olduğunu vurguladı.
Diğer otomobil üreticilerinin emisyon standartlarını karşılamasına yardımcı olmak için satılan bu kredilerden elde edilen gelir, üçüncü çeyrekte yüzde 44 oranında azaldı.
ŞİRKET ODAĞINI SÜRÜCÜSÜZ ARAÇLARA KAYDIRIYOR
Satışlardaki bu tablo karşısında Tesla yönetimi, odağını geleneksel otomobil üretiminden yapay zeka ve otonom sürüş teknolojilerine kaydırıyor.
Son dönemde Elon Musk, şirketin geleceğinin “robotaksi” ve insansı robot “Optimus” projelerinde yattığını savunuyor.
Musk, hissedarlara sunduğu vizyonda, Tesla’nın değerinin büyük ölçüde otonom sürüş teknolojisinden geleceğini belirtiyor.
Şirket, haziran ayında Teksas eyaletindeki Austin’de robotaksi hizmetini sınırlı bir kullanıcı grubuyla başlattı.
Fakat bu hizmet henüz geniş çaplı kullanıma açılmadı ve araçlarda halen insan güvenlik monitörleri mevcut.
Analistler, Tesla’nın satışları canlandırmak için yeni ve uygun fiyatlı bir modele ihtiyaç duyduğunu belirtse de, Musk’ın önceliği otonom sürüşe vermesi nedeniyle yakın vadede insan sürücüler için tamamen yeni bir modelin piyasaya sürülmesi beklenmiyor.
HİSSEDARLAR REKOR ÜCRET PAKETİNİ İMZALAMAYA HAZIRLANIYOR
Şirketin mali geleceği ve Musk’ın liderliği konusundaki tartışmaların merkezinde ise devasa maaş paketi yer alıyor.
Plana göre, hissedarlar Musk için yaklaşık 1 trilyon dolar değerinde olması muhtemel tazminat paketini oylamaya hazırlanıyor.
Söz konusu paketin tam olarak devreye girebilmesi için Tesla’nın önümüzdeki 10 yıl içinde yıllık ortalama 1,2 milyon araç satışına ulaşması ve piyasa değerinin 8,5 trilyon dolara yükselmesi gerekiyor.
Tesla Yönetim Kurulu Başkanı Robyn Denholm, hissedarlara gönderdiği mektupta paketin onaylanması çağrısında bulunarak, “Elon olmadan Tesla, mobilite, enerji ve iş gücünün temel yapı taşlarını yeniden hayal eden dönüştürücü bir güç olma hedefini kaybedebilir” ifadelerini kullandı.