Avrupa Birliği’nin eski yüksek temsilcilerinden Federica Mogherini ve iki üst düzey yetkili, kamu ihalesinde usulsüzlük ve yolsuzluk suçlamalarıyla resmen itham edildi.
Avrupa Birliği’nin (AB) eski Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini ile diğer iki yetkili, kamu ihalesinde usulsüzlük, yolsuzluk ve mesleki sırların ihlali suçlamalarıyla resmen itham edildi.
Avrupa Kamu Savcılığı (EPPO), dün üç şüphelinin AB çapında yürütülen bir yolsuzluk soruşturması kapsamında gözaltına alındığını ve sorgularının ardından serbest bırakıldığını açıklamıştı.
EPPO, şüpheliler hakkında kaçma şüphesi bulunmadığını belirtirken, soruşturmanın devam ettiğini bildirdi.
Savcılık, diğer iki şüpheliden birinin Brugge kentindeki College of Europe’un üst düzey bir çalışanı, diğerinin ise Avrupa Komisyonu’ndan kıdemli bir yetkili olduğunu kaydetti.
Reuters’a konuşan üç kaynak, gözaltına alınan kıdemli yetkilinin AB diplomatı Stefano Sannino olduğunu aktardı.
EPPO’dan yapılan açıklamada, “Tüm şahıslar, yetkili Belçika mahkemelerince suçlu bulunana dek masum sayılır” denildi.
İDDİALARIN ODAĞINDA DİPLOMAT AKADEMİSİ VAR
Soruşturma, AB’nin diplomatik teşkilatı olan Avrupa Dış Eylem Servisi (EEAS) ile College of Europe’un 2021-2022 yıllarında yeni bir diplomatik akademi kurma sürecinde kamu fonlarını kötüye kullandığı iddiaları üzerine başlatıldı.
EPPO’ya göre soruşturma, “AB finansmanlı genç diplomat eğitim programıyla ilgili şüpheli usulsüzlükleri” kapsıyor.
İddiaların merkezinde, Mogherini’nin rektörlüğünü yaptığı College of Europe’un, EEAS tarafından açılan AB Diplomatik Akademisi ihalesine ilişkin önceden gizli bilgilere sahip olduğu şüphesi yer alıyor.
2022’de College of Europe’a verilen ihale, Avrupa’daki tüm yükseköğretim kurumlarına açıktı.
Yetkililer, College of Europe ve temsilcilerinin ihaleye ilişkin gizli bilgilere ayrıcalıklı erişim sağlayarak diğer teklif sahiplerine karşı haksız avantaj elde ettiği görüşünde.
3,2 MİLYON EURO’LUK EMLAK ALIMI
Soruşturmacıların odaklandığı bir diğer nokta ise kolejin 2022’de Brugge’da 3,2 milyon euro’ya satın aldığı bir bina oldu.
Söz konusu bina, akademiye katılan diplomatlar için yurt olarak kullanılıyor ve ihale şartnamesi konut sağlanmasını zorunlu kılıyordu.
Kaynaklar, kolejin o dönemde mali zorluklar yaşadığını ve bina alımından kısa bir süre sonra EEAS’ten 654 bin euro fon aldığını belirtti.
İlgili dönemde Mogherini kolej rektörü olarak görev yapıyordu. Gözaltına alınan Sannino ise daha önce İtalya Dışişleri Bakanlığında Mogherini ile birlikte çalışmıştı ve o dönemde AB dışişleri genel sekreteri olarak ihale üzerinde etkili olabilecek bir konumdaydı.
DÜN EŞ ZAMANLI BASKINLAR DÜZENLENMİŞTİ
Dün erken saatlerde EEAS, Mogherini’nin rektörlüğünü yaptığı Brugge’daki College of Europe ve şüphelilerin evlerine düzenlenen eş zamanlı baskınlar düzenlemişti.
Operasyona Batı Flanders federal polisi ile AB’nin yolsuzlukla mücadele ofisi OLAF da katıldı. Soruşturmayı Avrupa Kamu Savcılığı (EPPO) yönetiyor.
AB fonlarındaki usulsüzlükleri araştırma yetkisine sahip olan OLAF, birkaç kişiyi sorguladıktan sonra bulgularını ciddi suçları soruşturan EPPO’ya iletmişti.
Federica Mogherini, 2014-2019 yılları arasında AB’nin dışişleri ve güvenlik politikası yüksek temsilcisi olarak görev yapmış, 2020’de ise AB yetkililerinin yetiştiği seçkin bir okul olarak bilinen College of Europe’un rektörü olmuştu.
İtalyan vatandaşı olan Mogherini ve Sannino’nun Brüksel diplomatik çevrelerinde tanınan isimler olması, gözaltı haberlerinin AB kurumlarında geniş yankı bulmasına neden oldu.
HUAWEI VE QATARGATE SKANDALLARINI HATIRLATTI
Bu gelişme, Huawei meselesi ve kamuoyunda “Qatargate” olarak anılan skandalın ardından AB’yi sarsan en büyük olaylardan biri olarak kayıtlara geçti.
Geçen yıllarda ABD ve diğer Batılı istihbarat kurumları, Huawei’nin Çin hükümetiyle yakın bağları nedeniyle ekipmanlarının casusluk veya sabotaj için kullanılabileceğini iddia etmişti.
AB, 2020’de “5G Araç Kutusu”nu yayınladı. Bu araç kutusu, üye ülkelere ulusal güvenlik açısından riskli tedarikçileri (Huawei’yi ima ederek) kritik altyapıdan dışlama yetkisi vermişti. AB içinde tek tip bir yasak yok. İsveç, Danimarka gibi bazı ülkeler Huawei’yi ulusal güvenlik nedeniyle 5G çekirdek ağlarından tamamen dışladı. Almanya ise daha kısıtlayıcı önlemler almayı tartışıyor ancak kesin bir yasak koymadı.
Şirket, her zaman Çin yasalarına uyduğunu, ancak ekipmanlarını hiçbir hükümetin casusluk için kullanmasına izin vermeyeceğini ve tüm iddiaların ticari bir karalama kampanyası olduğunu savunmuştu.
“Qatargate” skandalı ise Avrupa Parlamentosu (AP) üyelerinin ve personellerinin, Katar ve Fas gibi ülkelerden rüşvet alarak bu ülkeler lehine siyasi kararları etkilemeye çalıştığı yönündeki iddialara dayanıyor.
Aralık 2022’de Belçika Federal Polisinin başlattığı operasyonlarla AP eski Başkan Yardımcısı Eva Kaili (Yunanistan), eski AP üyesi Pier Antonio Panzeri (İtalya) ve bir AP asistanı olan Francesco Giorgi tutuklanan kilit isimler arasındaydı.
İddiaya göre, söz konusu ülkeler, parlamenterlere ve lobicilere büyük miktarlarda nakit para ve hediyeler sunarak AP’deki İnsan Hakları ve Çalışma gibi konulardaki kararları kendileri lehine değiştirmeye çalıştı. Belçika’da yürütülen soruşturmada, zanlılara rüşvet, kara para aklama ve suç örgütü üyeliği suçlamaları yöneltildi. Soruşturma halen devam ediyor.