AB, Suriye için sığınma rehberini güncelledi. Yeni rehberde Esad karşıtları ve asker kaçakları artık risk grubunda sayılmazken, eski hükümetle bağlantılı kişiler ve bazı azınlıklar risk altında kabul ediliyor.
Avrupa Birliği (AB), Beşar Esad hükümetinin Aralık 2024’te devrilmesinin ardından Suriye’deki yeni koşulları yansıtan güncellenmiş sığınma rehberini yayımladı.
Bugün duyurulan değişikliklerin, başvurularına ilişkin kararı bekleyen yaklaşık 110 bin Suriyelinin durumunu etkilemesi bekleniyor.
Avrupa Birliği Sığınma Ajansı (EUAA) tarafından hazırlanan rehber, üye ülkelerin uluslararası koruma uygulamalarında tutarlılık sağlamayı amaçlıyor.
Sığınma kararları ulusal düzeyde alınsa da ajansın rehberi 27 AB üyesi ülke ile Norveç ve İsviçre için bir çerçeve sunuyor.
ESAD KARŞITLARI VE ASKER KAÇAKLARI ARTIK RİSK GRUBUNDA DEĞİL
Ajans, yeni dönemde Esad karşıtlarının ve zorunlu askerlikten kaçanların artık sistematik bir zulüm riskiyle karşı karşıya olmadığını açıkladı.
Bununla birlikte ajans, Esad sonrası Suriye’de başka grupların hâlâ risk altında sayılabileceğini belirtti. Bu gruplar arasında eski hükümetle bağlantılı kişiler ile Aleviler, Hristiyanlar ve Dürziler gibi etnik ve dini gruplar yer alıyor.
Ajans ayrıca, Suriye’de yaşayan LGBTQ+ bireyler ile Birleşmiş Milletler yardımı ve korumasından artık yararlanamayan Filistinlilerin mülteci statüsüne uygun kalmaya devam etmesi gerektiğini vurguladı.
SIĞINMA BAŞVURULARI AZALDI
Esad’ın devrilmesinden bu yana Suriyelilerin sığınma taleplerinde belirgin bir düşüş yaşandı.
Ekim 2024’te 16 bin olan başvuru sayısı, bu yılın ekim ayında 3 bin 500’e geriledi. Buna rağmen Suriyeliler, AB ülkelerinde sığınma başvurusu kararı bekleyenler arasında en kalabalık grubu oluşturmaya devam ediyor.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliğine göre, son bir yılda bir milyondan fazla kişi Suriye’ye geri dönerken, yaklaşık 2 milyon kişi de ülke içinde yerinden edildiği bölgelere kavuştu.
YAPTIRIMLAR KALDIRILMIŞTI
Öte yandan mayıs ayının sonunda Avrupa Konseyi’nden yapılan yazılı açıklamada, AB Dışişleri Bakanları Toplantısında alınan siyasi kararın resmen kabul edildiği duyurulmuştu.
Açıklamada, “fonların ve ekonomik kaynakların dondurulmasına tabi olanlar listesi”nden 24 kuruluşun çıkarıldığı belirtildi.
Bu kuruluşlar arasında Suriye Merkez Bankası, petrol üretimi ve rafinasyonu, pamuk ve telekomünikasyon gibi ülkenin ekonomik toparlanması için önemli sektörlerde faaliyet gösteren şirketler ile medya kuruluşları bulunuyor.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikalara Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu karar, AB’nin Suriye’nin toparlanmasını ve tüm Suriyelilerin isteklerini yerine getiren bir siyasi geçişi gerçekten desteklemesi için, bu tarihi zamanda atılması gereken doğru adımdır” dedi. Kallas, “AB, son 14 yıldır Suriye halkının yanında oldu ve bunu yapmaya devam edecektir” demişti.
ESKİ HÜKÜMETLE BAĞLANTILI İSİMLERE YAPTIRIMLAR UZATILDI
Öte yandan Konsey, devrik Esad hükümetiyle bağlantılı bireylerin ve kuruluşların yaptırımlarını içeren listelerin süresini 1 Haziran 2026’ya kadar uzatmıştı.
AB yetkilileri, yaptırımların kaldırılmasıyla ilgili kararların “geri döndürülebilir” nitelikte olduğunu ve ülkedeki durumun yakından takip edildiğini ifade etmişti.
AB’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları, savaşla birlikte Mayıs 2011’de başlamıştı. Yaptırımlar, Beşar Esad ve yönetimdeki kritik isimlerin yanı sıra petrol ve bankacılık gibi sektörleri hedef alıyordu.
Mart 2011’de başlayan Suriye savaşı yaklaşık yarım milyon insanın hayatını kaybetmesine ve savaş öncesi 23 milyonluk nüfusun yarısının yerinden edilmesine yol açmıştı.
Beş milyondan fazla Suriyeli mülteci olarak ülkeden kaçmış, çoğu Türkiye gibi komşu ülkelere sığınırken, bir milyona yakını Avrupa’ya yönelerek 2015’teki mülteci krizinde önemli rol oynamıştı.
Göç akınının artmasıyla AB ülkeleri, Suriye’den gelen sığınmacıların geçişini önlemek için 2016’da Türkiye ile bir anlaşma imzalamıştı.
Fakat Avrupa’ya ulaşmaya çalışan Suriyeliler, Yunanistan’ın Ege Denizi’ndeki geri itmeleri ve Polonya-Belarus sınırındaki engellemeler gibi uygulamalarla karşılaşıyordu.