Belarus Devlet Başkanı Lukaşenko, ABD ile yeniden başlayan diplomatik diyalog süreci dahilinde yaklaşan yılbaşı öncesi 20 siyasi tutukluyu daha affetti.
Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko, ABD ile ilişkilerde yaşanan diplomatik yumuşama sürecinin devamı olarak, yılbaşı öncesinde çıkardığı afla 20 siyasi tutukluyu serbest bıraktı.
AFP’nin aktardığına göre Devlet Başkanlığından yapılan açıklamada, toplam 22 kişinin affedildiği, bunlardan 20’sinin Minsk yönetiminin siyasi davalar için kullandığı “aşırılıkçı suçlar” kapsamında hüküm giyen kişiler olduğu bildirildi.
Serbest bırakılanlar arasında 15 kadın ve yedi erkeğin bulunduğu, kararın “ailelerinin menfaati gözetilerek” alındığı ifade edildi.
WASHINGTON-MİNSK HATTINDA BUZLAR ERİYOR
Yakın zaman önce ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, Belarus ekonomisinin can damarlarından biri olan potasyum ihracatına yönelik yaptırımları kaldırmıştı.
Trump’ın Belarus Özel Temsilcisi John Cole, geçtiğimiz haftalarda Minsk’e giderek Lukaşenko ile Ukrayna savaşı ve ikili ilişkiler üzerine görüşmeler gerçekleştirmişti.
Cole, yaptırımların kaldırılmasının Washington’ın yeni politikasının bir parçası olduğunu belirterek, “Başkan Trump’ın talimatlarıyla ABD, potasyum üzerindeki yaptırımları kaldırdı. İlişkiler normalleşmeye başladıkça daha fazla yaptırım kaldırılacaktır” diye konuşmuştu.
Reuters haber ajansına da değerlendirmelerde bulunan Cole, önümüzdeki aylarda yaklaşık bin siyasi tutuklunun daha serbest bırakılmasının planlandığını ve sürecin bir ivme kazandığını vurgulamıştı.
POTASYUM YAPTIRIMLARI KARŞILIĞINDA ÖZGÜRLÜK
Diplomatik temasların hemen ardından Belarus yönetimi, bu ayın başlarında 2020 yılındaki tartışmalı seçimlerde Lukaşenko’nun rakipleri olan üst düzey isimlerin de aralarında bulunduğu 123 kişiyi serbest bırakmıştı.
Tahliye edilenler arasında protesto lideri Mariya Kolesnikova, eski Belgazprombank Genel Müdürü Viktor Babariko ve Nobel Barış Ödülü sahibi Ales Bialiatskiy gibi sembol isimler yer aldı.
Serbest bırakılanların büyük çoğunluğu Litvanya yerine Ukrayna’ya gönderildi.
Ukrayna’nın Çernigov kentinde basın mensuplarının karşısına çıkan Mariya Kolesnikova, “Özgürlüğüm için ABD Başkanı Donald Trump’a, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’e ve Aleksandr Lukaşenko’ya teşekkür ediyorum” ifadelerini kullandı.
“BÜYÜK ANLAŞMA”
ABD’nin 2021 yılında uygulamaya koyduğu potasyum yaptırımları, Belarus ekonomisi üzerinde ciddi bir baskı oluşturmuştu.
Küresel potasyum klorür ihracatının yaklaşık yüzde 20’sini karşılayan Belarus, yaptırımlar öncesinde bu kalemden yıllık 2,8 milyar dolar gelir elde ediyordu. Bu rakam, ülke GSYİH’sinin yüzde 4’üne tekabül ediyordu.
New York Times gazetesi, şubat ayında yer verdiği haberde, Washington ile Minsk arasında siyasi tutukluların serbest bırakılması karşılığında ekonomik yaptırımların gevşetileceği “büyük bir anlaşma” üzerinde çalışıldığını yazmıştı.
“BİR ELLE BIRAKIP DİĞER ELLE TUTUKLUYORLAR”
Tahliyeler olumlu bir adım olarak görülse de insan hakları örgütleri temkinli yaklaşıyor. Belarus’ta 2020 yılında Lukaşenko hükümetine karşı düzenlenen kitlesel protestoların bastırılmasından bu yana beş yıl geçmesine rağmen, ülkede halen binden fazla siyasi tutuklu bulunuyor.
Serbest bırakılan Nobel ödüllü aktivist Ales Bialiatskiy, aylarca soğuk hücrelerde tutulduğunu belirterek Minsk yönetiminin politikalarını eleştirdi.
Bialiatskiy, Belarus yönetiminin “bir eliyle” mahkumları serbest bırakırken “diğer eliyle” daha fazla insanı tutukladığı uyarısında bulundu.
Bialiatskiy, Viasna İnsan Hakları Merkezine verdiği röportajda, “Baskıları durdurmalıyız, aksi durumda siyasi mahkumlar üzerinden yapılan pazarlıklar sonsuza kadar devam edecek” dedi.
Halihazırda yüz binlerce Belaruslu muhalif sürgün konumunda hayatına devam ediyor.