Almanya’da yükselen Nazizm’e ve İtalya’daki faşist rejime karşı ortaya çıkan Antifa hareketi, ırkçılığa ve aşırı sağa karşı mücadele ediyor.
ABD’de sağcı aktivist Charlie Kirk’ün öldürülmesinin ardından Başkan Donald Trump’ın terör örgütü ilan ettiği “Antifa”ya ilişkin birçok soru işareti bulunuyor.
ABD’de son yıllarda ülke genelindeki sokak eylemlerinde yaşanan şiddetin sorumlusu görülen Antifa, hareketi “hasta ve tehlikeli” olarak niteleyen Trump’ın uzun süredir hedefinde.
2020’deki seçim kampanyasında Antifa’yı “terör örgütü” olarak sınıflandırma planını duyuran Trump, o dönemde seçimleri kaybetmesi nedeniyle bu vaadini gerçekleştiremedi. Kirk’ün öldürülmesinin ardından terör örgütü ilan edilen grubun kökeni, ideolojisi ve ABD’deki geçmişi merak uyandırdı.
NAZİZM VE FAŞİZME KARŞI ORTAYA ÇIKTI
Kamuya açık kaynaklarda “anti-faşizm” kelimesinin kısaltılmışı olarak kullanılan ve İkinci Dünya Savaşı öncesi Almanya’da yükselen Nazizm’e ve İtalya’daki faşist rejime karşı ortaya çıkan aşırı sol grup Antifa hareketinin kökeni, Avrupa’da 1930’lara dayanıyor.
Kendilerini bu muhalif grupların uzantısı gören kişiler tarafından ABD’de 1980’lerden sonra ortaya çıkan Antifa, bu dönemde “Dazlaklar” olarak anılan Neonazi sempatizanlarına ve ırkçı örgüt Ku Klux Klan’a (KKK) karşıt duruş sergiledi.
ABD’de Antifa, politik reform ve uzlaşıdan ziyade siyasi hedeflerine doğrudan eylemler yaparak ulaşma yolunu seçen “aşırıcılar” olarak biliniyor.
Faşizme ve ırkçılığa karşı özellikle toplumsal olay ve protestolarda kendini gösteren bu gruplar, karşı tarafı yıldırma, fiziksel şiddet eylemleri ve mala zarar verme gibi “protesto taktikleri”ni kullanmasıyla öne çıkıyor.
LİDERSİZ VE HİYERARŞİSİZ BİR GRUP
Takipçilerini bazı ideolojileri paylaşan aktivistlerin oluşturduğu “Antifa”, yapılandırılmış “merkezi” bir gruptan daha çok belirsiz bir sosyal hareket olarak tanımlanıyor.
Grubun takipçileri, hareketin “gizli” olduğunu ve resmi liderlerinin bulunmadığını belirtirken kendilerini üye olarak tanımlayanlar bilinmediği için sempatizan sayısı tahmin edilemiyor.
“Otoriter, homofobik, ırkçı ve yabancı düşmanı” gördükleri eylemlere karşı kampanya yürüten grubun bazen, “Black Lives Matter (Siyahların Hayatı Önemlidir)” gibi aynı konular etrafında bir araya gelen diğer yerel aktivist ağlarla işbirliği yaptığı biliniyor.
AŞIRI SAĞCILARLA MÜCADELE EDİYORLAR
Yerel düzeyde küçük kolektifler veya hücreler şeklinde örgütlenen grup, özellikle 2017’de Virginia eyaletinin Charlottesville kentinde düzenlenen, aşırı sağcı kesimlerin bir araya geldiği “Sağı Birleştirin” mitinginde varlığını hissettirdi.
Grubun, aşırı milliyetçi ABD’lilerin gerçekleştirdiği yürüyüşü protesto etmesi sonrası şiddet olayları yaşandı. Olağanüstü hal ilan edilmesine neden olan olaylarda aşırı milliyetçi 20 yaşındaki gencin, aracını kasten ırkçılık karşıtlarının üstüne sürmesi sonucu bir kişi hayatını kaybetti ve birçok kişi yaralandı. Trump, 2020’de Minnesota eyaletinin Minneapolis kentinde 46 yaşındaki siyahi George Floyd’un polis memuru tarafından ensesine basılarak öldürülmesine karşı düzenlenen protestolardaki şiddetten dolayı Antifa’yı sorumlu tuttu. 2021’de de biri polis 5 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan Kongre baskınının ardından, olayların arkasında Antifa’nın bulunduğuna ilişkin iddialar ortaya atıldı.
Öte yandan federal savcılara göre, suç duyurularının çoğu, aşırı sağcı “Proud Boys” ve “Oath Keepers” gibi Trump destekçisi grupların üyeleri için yapıldı.
“IRKÇI GRUPLARA KARŞI ŞİDDET HAKKI”
The New York Times’ın haberine göre, “Antifa: Anti-Faşist El Kitabı”nın yazarı Mark Bray, genelde tamamen siyah giyinip maske takan grubun, örtüşen ideolojilere sahip olduğu anarşist gruplara benzer taktikler kullandığına dikkat çekiyor.
Grup üyelerinin barışçıl protestoları da tercih ettiğini belirten Bray, öte yandan, ırkçı ve faşist grupların serbestçe örgütlenmelerine izin verilmesi durumunda marjinal toplulukların hedef alınacağı görüşünü savunan grubun şiddet kullanılmasının haklı olduğuna inandığını ifade ediyor.
Bray’e göre, tek merkezden yönetilen hareket olmayan Antifa, hiyerarşik yapıya veya varlığını fark edilebilir kılan evrensel taktiklere sahip değil.