Yoğun yaşam temposu, stres ve uyku yoksunluğu, beyin sağlığı için sessiz tehdit haline geldi.
DailyMail’de yer alan bir habere göre; The Lancet’te yayımlanan yeni bir rapor, demansın yalnızca genetik ya da biyolojik faktörlerle değil, “zamansal eşitsizlik” olarak tanımlanan toplumsal koşullarla da yakından ilişkili olduğunu ortaya koydu.Uzmanlar, düşük sosyoekonomik geçmişe sahip kişilerin, maddi imkânları daha iyi olan bireylerle eşit miktarda zamana sahip olamamasının, beyin sağlığı üzerinde doğrudan etkili olduğunu belirtiyor.Rapora göre, yoğun çalışma saatleri, uyku yetersizliği, ekran bağımlılığı ve dinlenme eksikliği demans riskini artıran yeni nesil tehditler arasında yer alıyor.“Zaman, beyin sağlığının yeterince tanınmayan bir sosyal belirleyicisidir ve potansiyel olarak eğitim veya gelir kadar önemlidir,” ifadesine raporda yer verildi.Demans, İngiltere’de en yaygın ölüm nedenlerinden biri. Ülkede yaklaşık 944 bin, ABD’de ise 7 milyon kişi bu rahatsızlıkla yaşıyor.Demansın en sık görülen türü, vakaların yüzde 60’ını oluşturan Alzheimer hastalığı.Erken teşhis, hastalığın ilerleyişini yavaşlatmak için kişiye özel tedavi planları oluşturulmasına olanak sağlasa da, uzmanlara göre zaman yoksunluğu, birçok kişiyi bu fırsattan mahrum bırakıyor.Araştırmacılar, dijitalleşmenin hızla artmasıyla birlikte yaşam temposunun da yükseldiğine dikkat çekiyor.
Rapor, “Verimlilik ve esneklik vaat eden teknolojik gelişmelere rağmen birçok insan, dinlenme veya düşünme için yeterli zamana sahip değil. Bu da kronik stres, uyku bozukluğu ve bilişsel aşırı yüklenmeye yol açıyor,” değerlendirmesinde bulundu.Özellikle vardiyalı çalışanlar, bakım verenler ve düşük ücretli işlerde çalışanlar, en ciddi zaman kısıtlamalarını yaşayan gruplar arasında gösteriliyor. Bu durumun da mevcut sağlık eşitsizliklerini derinleştirdiği belirtiliyor.Son araştırmalar, obezitenin Alzheimer’a yakalanma riskini önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koydu.
ABD’li bilim insanları, obez bireylerde beyinde “amiloid” adı verilen toksik proteinlerin daha fazla biriktiğini ve bunun Alzheimer belirtilerine yol açan plak ve düğümler oluşturduğunu belirtiyor.Uzmanlar, obezitenin yalnızca kalp ve damar sağlığını değil, bilişsel fonksiyonları da olumsuz etkilediğini vurguluyor.Alzheimer Derneği’ne göre demans vakalarının yaklaşık %40’ı önlenebilir.
Uzmanlar, beyin sağlığını korumak için şu alışkanlıkları öneriyor:Yeni beceriler veya diller öğrenmekZihni aktif tutacak bulmacalar ve oyunlar oynamakGünlük egzersize zaman ayırmakAntioksidan açısından zengin, sağlıklı bir diyet uygulamakAktif bir sosyal yaşam sürdürmekAraştırmacılar, özellikle 45–65 yaş aralığının beyin sağlığını destekleyecek yaşam tarzı değişiklikleri için en uygun dönem olduğunu belirtiyor.
