İşgal altındaki Batı Şeria’da bulunan binlerce yıllık zeytin ağacı, koruyucusu Salah Ebu Ali tarafından bu yılki hasat döneminde yaşanan saldırılara rağmen korunuyor.
İşgal altındaki Batı Şeria’nın en yaşlı zeytin ağacının koruyucusu Salah Ebu Ali, bu yılki hasat döneminde bölgeyi saran şiddete rağmen ağacın dallarını buduyor ve meyvelerini topluyor.
Kudüs’ün güneyindeki el-Velace köyünde yaşayan 52 yaşındaki Ebu Ali, AFP ajansına verdiği demeçte, “Bu sıradan bir ağaç değil. Tarihten, medeniyetten, bir sembolden bahsediyoruz” dedi.
Ebu Ali, uzmanların ağacın 3 bin ila 5 bin 500 yaşında olduğunu tahmin ettiğini belirtti.
Ağaç, çatışmalarla yara almış bu kurak topraklarda binlerce yıldır kuraklığa ve savaşlara göğüs geriyor.
Ağacın devasa gövdesi ve bazılarına aile üyelerinin isimlerini verdiği on kadar filizinin etrafında Ebu Ali, küçük ve sakin bir vaha oluşturmuş durumda.
Aynı zamanda ağacın birkaç adım ötesinde ise Batı Şeria’yı ayıran, beş metre yüksekliğindeki ve üzeri jiletli tellerle kaplı İsrail’in ayrım duvarı yükseliyor.
El-Velace köyünün asıl topraklarının yarısından fazlası, halihazırda İsrail’in güvenlik duvarının diğer tarafında kalıyor.
Buna rağmen köy, bu yılki zeytin hasadına engel olan ve pek çok Filistinlinin yaralanmasına neden olan İsrailli yerleşimcilerin saldırılarından şimdiye kadar korunabildi. İsrail, 1967’den bu yana Batı Şeria’yı işgal altında tutuyor.
Filistin topraklarında yaşayan yaklaşık 500 bin İsrailliden bazıları, hasat mevsiminin başladığı ekim ortasından bu yana ağaçlarına ulaşmaya çalışan çiftçilere neredeyse her gün saldırıyor.
Filistin Yönetimi’ne bağlı Ramallah merkezli Sömürgecilik ve Duvar Direnişi Komisyonu, ekim ayında Batı Şeria’da bu tür 2 bin 350 saldırı kaydetti.
“BU TOPRAKLARDA KÖK SALDIK”
Saldırıları gerçekleştirenlerin neredeyse hiçbiri İsrail makamları tarafından hesap vermeye zorlanmadı.
İsrail güçleri sık sık Filistinlileri göz yaşartıcı gazla dağıtıyor veya kendi topraklarına erişimlerini engelliyor.
Ancak el-Velace köyünde Ebu Ali şimdilik ağacın bakımını özgürce yapabiliyor. İyi bir yılda ağacın 500 ila 600 kilogram zeytin verebildiğini söyledi.
Bu yıl düşük yağışlar nedeniyle Batı Şeria’da verim az oldu. “Yaşlı Ağaç”, “Bedevi Ağacı” ve “Zeytinlerin Anası” gibi pek çok lakabı bulunan ağaç da bu durumdan etkilendi.
El-Velace Belediye Başkanı Hader el-Arac, “Ağaç, Filistin direnişinin sembolü haline geldi. Zeytin ağacı, binlerce yıldır bu topraklara kök salmış Filistin halkının ta kendisini temsil ediyor” diye konuştu.
Filistin Yönetimi’nin tarım bakanlığı da ağacı Filistin’in tabii bir anıtı olarak tanıdı ve Ebu Ali’yi resmi bakıcısı olarak atadı.
Çoğu zeytin ağacı olgunlaştığında yaklaşık üç metre yüksekliğe ulaşıyor. Bu ağaç ise neredeyse iki metre genişliğindeki ana gövdesi ve her biri normal zeytin ağacı büyüklüğündeki on kadar filiziyle diğerlerinin üzerinde yükseliyor.
“YEŞİL ALTIN”
Ebu Ali, “Bu ağacın yağı olağanüstü. Ağaç ne kadar yaşlıysa yağı o kadar zengin olur” dedi.
“Yeşil altın” olarak adlandırdığı bu değerli kaynağın normal yağdan dört ila beş kat daha pahalı olduğunu da ekledi.
Ebu Ali, bir zamanlar turistlerin ağacı görmek için akın ettiğini, ancak 2023 ekim ayında Gazze’de savaşın başlamasından bu yana Batı Şeria genelindeki kontrol noktalarının sıkılaştırılmasıyla ziyaretçi sayısının azaldığını belirtti.
El-Velace köyü, diğer Batı Şeria topluluklarının karşılaştığı sorunlardan bütünüyle muaf değil.
1949’da İsrail’in kurulmasının ardından köy topraklarının büyük bir kısmına el konuldu ve pek çok Filistinli aile, evlerini terk ederek ateşkes hattının diğer tarafına yerleşmek zorunda kaldı.
İsrail’in 1967’deki işgalinden sonra ise arazinin geri kalanının büyük bölümü, Filistinliler ile İsrailliler arasında barışı sağlaması amaçlanan 1993 Oslo Anlaşmaları uyarınca tamamen İsrail’in kontrolü altındaki C Bölgesi olarak belirlendi.
Bu statü, Batı Şeria’nın yüzde 66’sını kapsayan C Bölgesi’nde yaygın bir sorun olan İsrail’den ruhsat alınamadığı gerekçesiyle pek çok evin yıkım kararıyla karşı karşıya kalmasına yol açtı.
Belediye Başkanı el-Arac, AFP’ye verdiği demeçte, “Bugün el-Velace, İsrail’in Batı Şeria’daki neredeyse tüm politikalarını -yerleşimler, duvar, ev yıkımları, topraklara el konulması ve kapatmalar- bünyesinde barındırıyor” ifadelerini kullandı.
Ebu Ali ise şimdilik ağacı beslemeye devam ediyor. Etrafına şifalı otlar ve meyve ağaçları ekiyor ve onlarca dilde ziyaretçilerden gelen mesajların yer aldığı bir anı defteri tutuyor.
Ebu Ali, “Ben ağacın bir parçası oldum. Onsuz yaşayamam” diye ekledi.