Bilim insanları, bombus arılarının görsel ipuçlarının süresine göre karar verebildiğini ortaya çıkardı. Arılar ışığın yanma süresiyle ödül arasındaki ilişkiyi öğrenerek “zamanı” algılayabiliyor.
Bilim insanları, zekasını test ettikleri bombus arılarına basitleştirilmiş bir Mors kodu biçimini ayırt etmeyi öğretti. Amaç, arıların yalnızca görsel bir işaretin süresine göre karar verip veremeyeceğini anlamaktı.
İngiltere’deki Queen Mary Üniversitesi’nden davranış bilimci Alex Davidson, “Bombus arılarının farklı süreleri ayırt edip edemeyeceğini öğrenmek istedik ve bunu başardıklarını görmek çok heyecan vericiydi.” dedi.
IŞIĞIN SÜRESİYLE ŞEKERLİ ÖDÜL ARASINDAKİ BAĞLANTI
Araştırmacılar, arıların ışıktaki süre farkını anlayıp anlayamayacağını ölçmek için bir dizi deney tasarladı. Küçük bir beslenme alanında, biri uzun biri kısa süreli olmak üzere iki yanıp sönen ışık gösterildi.
Bazı deneylerde ışık 5 saniye ile 1 saniye aralıklarla, bazılarında ise 2,5 saniye ile 0,5 saniye aralıklarla yanıp söndü. Işıklardan biri şekerli ödülle, diğeri ise arıların hiç sevmediği acı madde ile ilişkilendirildi.
Arılar, 20 denemeden 15’inde doğru seçimi yapana kadar labirentte gezinerek hangi ışığın şekerli ödül anlamına geldiğini öğrenmeye çalıştı. Daha sonra ödül kaldırıldı. Yani artık ne şekerin kokusu ne de başka bir ipucu vardı. Buna rağmen arılar, daha önce ödülle ilişkilendirilen ışık süresini seçmeye devam etti.
ARILAR ZAMANI DA ALGILAYABİLİYOR
Bu sonuç, bombus arılarının yalnızca görsel sürenin uzunluğuna bakarak karar verebildiğini ve “zaman farkını” işleyebildiğini gösteriyor. Bu yeti, doğada besin arama, eş bulma veya yırtıcılardan kaçma gibi yaşamsal durumlarda büyük avantaj sağlayabiliyor.
SUSAM BÜYÜKLÜĞÜNDE BEYİN, ŞAŞIRTICI ZEKA
Bilim insanları, bu bulguların yalnızca bombus arılarının değil, tüm hayvanlar aleminin bilişsel kapasitesine dair bakışımızı değiştirdiğini vurguluyor.
Önceki araştırmalarda da arıların tarım benzeri davranışlar sergilediği, birbirlerine görev öğretebildiği ve temel matematik kavramlarını anlayabildiği gösterilmişti.
Davidson ve ekibinin çalışması, “Biology Letters” dergisinde yayımlandı.