Papa’yı Türkiye’de Gazze gündemi bekliyor

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Papa arasında yapılacak görüşmelerde, Gazze başta olmak üzere bölgesel ve küresel birçok konunun ele alınması öngörülüyor.

Son iki haftada yaşananlar ve bu haftanın programı baş döndürücü bir diplomatik trafiğin ortasında olduğumuzu gösteriyor.

Bu trafiğin en süratli ve radikal adımları Rusya-Ukrayna savaşı kapsamında yaşanıyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’nın tartışmalı barış planının 27 Kasım Perşembe gününe kadar kabul etmesi ültimatomu vermesiyle tırmanan gerilim, Cenevre’de ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Ukrayna baş müzakerecisi Andriy Yermak arasında yapılan görüşmelerin ardından bir nebze düşmüş görünüyor.

Daha çok Moskova’nın beklentilerini karşıladığı için Ukrayna ve Avrupa tarafından eleştirilen planın gözden geçirilmeye devam ettiği biliniyor.

Bu trafik içinde Erdoğan’ın Rus lider Vladimir Putin ile görüşmesi önemli oldu. Erdoğan’ın, görüşme öncesinde yaptığı “Plan, tarafların meşru beklentilerini, güvenlik ihtiyaçlarını yeni istikrarsızlıklar doğurmayacak şekilde karşılarsa anlaşma mümkün olur,” açıklaması Ankara’nın dengeli bir barış planı beklentisinde olduğunu gösterdi.

Diğer önemli bir süreç Gazze’de yaşanıyor.

BM Güvenlik Konseyi’nin kararının da çıkmasına karşın Gazze’ye konuşlandırılacak Uluslararası İstikrar Gücü’nün konuşlanması, yönetimin oluşturulması ve insani yardımların kesintisiz ulaştırılması konularında hala somut adımlar atılamıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı G20 Zirvesi’nde üzerinde en çok konuşulan konuların başında Gazze meselesi ve İsrail’in de soykırım politikaları geldi. Erdoğan’ın da söylediği gibi kalıcı barış için başta BM ve İsrail’in en büyük destekçisi ülkeler olmak üzere diplomatik baskının artırılmasından başka bir yol gözlenmiyor.

Diplomatik trafiğin Ankara ayağında da önemli gelişmeler yaşanıyor. Güney Kore Cumhurbaşkanı Lee Jae-myung’u resmi bir ziyaret kapsamında ağırlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın diğer bir konuğu ise Papa 14. Leo olacak. Yaklaşık 2.5 milyarlık Hristiyan nüfusunun gözü Papa’nın Türkiye’de yapacağı temaslarda olacak.

Çok sayıda uluslararası basın kuruluşu günler öncesinden Türkiye’ye geldi ve Papa’nın gidip göreceği yerlerden haberler geçmeye başladı bile. Bu ziyaretin Türkiye’nin tanıtımı ve özellikle din turizmi açısından büyük yarar sağlayacağı kaydediliyor.

PAPA-ERDOĞAN GÖRÜŞMESİNDE GAZZE GÜNDEMDE OLACAK

Papa 14. Leo’nun Türkiye ziyaretini uluslararası diplomatik trafik kapsamında görülmesinin nedeni, sadece dini ve ruhani konuların değil uluslararası siyaseti ilgilendiren önemli konu başlıklarının da ele alınacak olması.

Hristiyan aleminin lideri olmasının yanı sıra Vatikan Devlet Başkanı sıfatı da olan Papa 14. Leo’nun 3 günlük Türkiye ziyaretinin başlangıç durağı Ankara olacak. Papa’nın ilk durağı Anıtkabir, sonraki durağı ise Cumhurbaşkanlığı Külliyesi olacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Papa arasında yapılacak görüşmelerde, Gazze süreci başta olmak üzere bölgesel ve küresel birçok konunun ele alınması öngörülüyor.

Dünyanın en küçük devleti olmasına karşın Hristiyan dünyasındaki ağırlığı nedeniyle büyük önem taşıyan Vatikan’ın insanlığı ilgilendiren siyasi ve sosyal mesajları dikkatle izleniyor.

Papa 14. Leo’nun Gazze’de yaşanan İsrail katliamları karşısında eleştirel bir pozisyon alması, Netanyahu yönetiminin Filistinli sivilleri öldürmesinin önüne geçilmesi çağrılarını yapması dikkat çeken gelişmeler oldu. Ankara’daki görüşmelerde Erdoğan’ın bu konuyu gündeme getirmesi ve Papa’dan ateşkesin kalıcı barışa döndürülmesine dönük çabalara destek vermesi, insani yardımın kesintisiz ulaştırılması için Hristiyan dünyasına çağrıda bulunması beklentilerini iletmesi öngörülüyor.

Ankara görüşmelerinde gündeme gelecek konular arasında özellikle Batı’da artan İslamofobi ve yabancı karşıtlığının da olması bekleniyor. Papa’nın bu konularda vereceği mesajların da önemli olacağı kaydediliyor.

Papa’nın Erdoğan ile görüşmesinde 1971’den bu yana kapalı Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması konusunun da ele alınması öngörülüyor. Erdoğan, Türkiye’nin bu konuda bir çalışma yaptığını daha önce açıklamıştı.

İZNİK KONSÜLÜNÜN BİN 700’ÜNCÜ YILI

Türkiye ile Vatikan arasındaki diplomatik ilişkiler 1960 yılında kuruldu. Leo, Türkiye’ye resmi ziyaret gerçekleştiren beşinci Papa olacak.

Papa 14. Leo, selefi Franciscus’un ölümünün ardından yapılan seçimle Mayıs 2025’te göreve geldi. İlk yurt dışı ziyaretin Türkiye’ye yapılmasının nedeni İznik Konsili’nin 1700. yılını anmak ve Hristiyanlığın bugün de içinde yaşadığı bölünmüşlüğü gidermek.

Hristiyanlığın kurulmasının ardından yaşanan teolojik görüş ayrılıklarının ortadan kaldırılması ve inanç birliğinin sağlanması amacıyla M.S. 325 yılında toplanan İznik Konsili, Hristiyan tarihinin önemli bir dönüm noktasını oluşturuyor.

Papa 14. Leo’nun hem İznik’te hem de İstanbul’daki temasları sırasında Ortodoks aleminin Patriği Bartholomeos ile de yoğun görüşmeler yapacak olması birlikteliğin sağlanması, ortak Paskalya tarihlerinin belirlenmesi gibi amaçları da içeriyor. Papa ve Bartholomeos’un üzerindeki uzlaştıkları konulara ilişkin ortak bir açıklama yapmaları da bekleniyor. Papa 14. Leo, Haziran ayında yaptığı bir açıklamada, İznik Konsili’nin Katolikler ve Ortodoksların birlikte üstlendikleri yolculuğun adı olduğunu vurgulamıştı.

Papa, İstanbul’da geçireceği üç gün boyunca kentteki hemen her Hristiyan ibadet yerini gezecek ve buralarda ayinler gerçekleştirecek.

Bunlar arasında Kutsal Ruh Bazilika Katedrali, Fransız Fakirhanesi, Mor Efrem Süryani Kilisesi, Saint George Katedrali ve Ermeni Kilisesi bulunuyor. Papa’nın İznik’e de helikopterle ulaşması ve İznik Su Altı Basilikası arkeolojik çalışmalarının yapıldığı yeri ziyaret etmesi bekleniyor.

Papa 14. Leo’nun programında Sultan Ahmed Cami’sini ziyaret de yer alıyor. Papa’nın Hristiyanlığın en önemli tarihsel simgelerinden olmasına karşın 2020’de camiye dönüştürüldüğü için Aya Sofya yerine hemen yakınındaki Sultan Ahmed’i tercih ettiği kaydediliyor.