İsviçre’de seçmenler, erkeklere yönelik zorunlu askerliğin kadınları da kapsayacak şekilde toplum hizmetine dönüştürülmesini ve süper zenginlere iklimle mücadele için vergi getirilmesini oyluyor.
İsviçre’de seçmenler, mevcut erkeklere yönelik zorunlu askerlik sisteminin yerine hem kadın hem de erkekler için zorunlu bir toplum hizmeti getirilip getirilmeyeceğini ve iklimle mücadeleyi finanse etmek amacıyla süper zenginlerin vergilendirilip vergilendirilmeyeceğini belirlemek üzere sandık başına gitti.
Yapılan son kamuoyu yoklamaları her iki teklifin de kabul edilmesinin beklenmediğini gösterse de konular önemli tartışmalara yol açtı.
İsviçre’nin doğrudan demokrasi sistemine göre, herhangi bir konuyu halk oylamasına sunmak için 100 bin imza yeterli oluyor. Bu sistemle İsviçreliler birkaç ayda bir ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde çok çeşitli konularda söz hakkı kullanıyor.
İsviçre hükümeti ve parlamentosu, seçmenleri bugünkü oylamada yer alan iki ulusal maddeyi de reddetmeye çağırdı. Hükümet, bu tekliflerin büyük maliyetler getireceğini ve ekonomiyi tehdit edebileceğini savundu.
Oy verme merkezleri pazar sabahı birkaç saatliğine açıldıktan sonra öğlen saatlerinde kapandı.
Ancak oyların çoğu genellikle önceden kullanılıyor ve ilk sonuçların öğleden sonra ortalarında açıklanması bekleniyor.
“GERÇEK EŞİTLİK” Mİ, KADINLARA EK YÜK MÜ?
“Toplum Hizmeti” olarak adlandırılan teklif başlangıçta oldukça geniş bir destek topladı, ancak son haftalarda bu destek zayıfladı. Pazar araştırması şirketi gfs.bern tarafından yapılan son anket, katılımcıların yüzde 64’ünün teklife karşı olduğunu ortaya koydu.
Teklifin arkasındaki komite, cinsiyetten bağımsız olarak her İsviçre vatandaşının orduda veya sivil bir alanda ulusal hizmet yapmasını zorunlu kılmanın toplumsal bütünlüğü güçlendireceğini savunuyor.
Komite başkanı Noemie Roten, girişimin “gerçek eşitliği” hedeflediğini söyledi. Roten, mevcut sistemin sadece erkekler için değil, aynı zamanda hizmet sırasında elde edilen faydalı ağlardan ve deneyimlerden büyük ölçüde dışlanan kadınlar için de ayrımcı olduğunu belirtti.
AFP’ye konuşan Roten, “Ordu, sivil savunma, kamu hizmeti veya gönüllü itfaiyecilik olsun, fikir her gencin kolektif refaha katkıda bulunmasıdır” diye konuştu.
Öte yandan teklife karşı çıkanlar, bunun eşitliği artırmayacağını ileri sürdü. İsviçre Sendikalar Federasyonu (USS) Eşitlik, Aile ve Göç Sorunları Başkanı Cyrielle Huguenot, teklifin “bu ülkedeki kadınların gerçekliğini tamamen göz ardı ettiğini” savundu.
Huguenot, İsviçre toplumunda ücretsiz işlerin büyük çoğunluğunu zaten kadınların yaptığını belirterek, “Şimdi kadınlardan daha fazla ücretsiz hizmet vermelerini istiyorsunuz. Bu, dengesizliği daha da artıracaktır” dedi.
Hükümet de benzer bir görüşü paylaştı. Hükümetten yapılan açıklamada, kadınlar için zorunlu askerliğin “cinsiyet eşitliğine yönelik bir adım” olarak görülebileceği, fakat bu fikrin “çocukların ve akrabaların yetiştirilmesi ve bakımı ile ev işleri gibi ücretsiz işlerin büyük bir kısmını zaten üstlenen pek çok kadına ek bir yük getireceği” ifade edildi.
SÜPER ZENGİNLERE İKLİM VERGİSİ GÜNDEMDE
Pazar günkü oylamadaki ikinci madde olan ve “gelecek için inisiyatif” olarak bilinen teklif de büyük miraslara yeni bir iklim vergisi getirilmesi talebiyle tartışmalara neden oldu.
Bu teklifin kabul edilme olasılığı daha da düşük görünüyor. Gfs.bern anketine katılanların yüzde 68’i teklife karşı çıktı.
İsviçre Sosyalist Partisi’nin gençlik kolu tarafından sunulan metin, 50 milyon İsviçre frangını aşan servetler için yüzde 50’lik bir veraset vergisi getirilmesini talep ediyor. Söz konusu verginin yaklaşık 2 bin 500 haneyi etkileyeceği tahmin ediliyor.
“Zengini vergilendir, iklimi kurtar” sloganıyla yola çıkan grup, bu vergiyle yılda 6 milyar İsviçre frangı gelir elde edileceğini hesaplıyor.
Bu gelirin, binaların yenilenmesi, yenilenebilir enerji geliştirilmesi ve toplu taşımanın genişletilmesi gibi yollarla İsviçre ekonomisinin ekolojik dönüşümünü finanse etmek için kullanılması planlanıyor.
Teklife karşı yürütülen kampanyada ise çok zengin kişilerin vergiden kaçınmak için ülkeyi terk edebileceği ve bunun da ekonomiyi zayıflatacağı uyarısı yapıldı.
İsviçre’de genç erkeklerin halihazırda askerlik hizmeti yapması veya sivil savunma ekiplerine katılması gerekiyor.
Vicdani retçiler başka tür hizmetlerde bulunabilirken, hizmetten tamamen çekilenler muafiyet ücreti ödüyor. Kadınlar ise şu anda gönüllülük esasına göre hizmet verebiliyor.
Her yıl yaklaşık 35 bin erkek zorunlu hizmete katılıyor ve bunun devlete maliyeti yaklaşık 1 milyar İsviçre frangını buluyor.
Teklifin kabul edilmesi durumunda hem personel sayısının hem de maliyetin kabaca ikiye katlanacağı öngörülüyor.
Teklif ayrıca parlamentoya, İsviçre’de yaşayan yabancıların da kamu hizmeti yapmasını zorunlu kılma seçeneği sunuyor.