Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) raporuna göre, Çin’deki yolsuzlukla mücadele operasyonları sözleşme süreçlerini yavaşlatarak savunma sanayiinin gelirlerinde düşüşe neden oldu.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan rapora göre, Çin’in dev askeri firmalarının gelirleri, Devlet Başkanı Şi Cinping’in başlattığı yolsuzlukla mücadele operasyonlarının silah sözleşmelerini ve tedarik süreçlerini yavaşlatması nedeniyle geçen yıl düştü.
Çinli şirketlerdeki bu düşüş, dünya genelindeki büyük silah firmalarının gelirlerinde, Ukrayna ve Gazze’deki savaşların yanı sıra küresel gerilimlerin körüklediği güçlü artışla tezat oluşturuyor.
Ancak Pekin’in iç sorunlarına rağmen, Halk Kurtuluş Ordusu’nun (HKO) özellikle insansız sistemler ve donanma kapasitesindeki hızlı modernizasyonunun devam ettiği ve ABD’nin askeri üstünlüğünü tehdit ettiği kaydediliyor.
YOLSUZLUK OPERASYONLARI ALIMLARI YAVAŞLATTI
SIPRI’nin Askeri Harcamalar ve Silah Üretim Programı Direktörü Nan Tian, Reuters’a verdiği demeçte “Çin’in silah tedarikindeki bir dizi yolsuzluk iddiası, büyük silah sözleşmelerinin 2024’te ertelenmesine veya iptal edilmesine yol açtı” dedi.
Tian, bu durumun Çin’in askeri modernizasyon çabalarının durumu ve yeni kabiliyetlerin ne zaman ortaya çıkacağı konusundaki belirsizliği derinleştirdiğini ifade etti.
SIPRI verilerine göre, Çin’in önde gelen askeri firmalarının gelirleri geçen yıl yüzde 10 azalırken, Japonya’daki firmaların gelirleri yüzde 40, Almanya’dakilerin yüzde 36 ve ABD’dekilerin yüzde 3,8 arttı.
Dünyanın en büyük 100 silah firmasının toplam geliri ise yüzde 5,9 artışla 679 milyar dolara ulaştı.
Raporda, Çin’in en büyük silah üreticisi AVIC, kara sistemleri üreticisi Norinco ve füze üreticisi CASC gibi devlete ait şirketlerin gelirlerinde düşüş yaşandığı belirtildi. En sert düşüşü yüzde 31’lik bir kayıpla Norinco yaşadı.
ÜST DÜZEY KOMUTANLAR TASFİYE EDİLMİŞTİ
Şi Cinping’in 2012’de başlattığı geniş kapsamlı yolsuzlukla mücadele operasyonunun ana hedeflerinden biri ordu oldu.
Operasyonlar, 2023 yılında HKO’nun Roket Gücü’nü hedef alarak ordunun en üst kademelerine ulaştı.
Ekim ayında, aralarında ülkenin iki numaralı generali He Veydong’un da bulunduğu sekiz üst düzey general, yolsuzluk suçlamalarıyla Komünist Parti’den ihraç edildi.
He Veydong, Çin’in en yüksek askeri komuta organı olan Merkezi Askeri Komisyonda Şi Cinping’in altında görev yapmıştı.
ÇİN SAVUNMA SANAYİİNİN MODERNİZASYON HAMLESİ
Fakat Politico’in geçen ay yer verdiği habere göre, Çin’in iç tasfiyelere rağmen askeri modernizasyon programı tam gaz devam ediyor. Haberde, Pekin’in en yeni muharebe teknolojilerini geleneksel askeri donanımla birleştirdiği ve bu hızın ABD’yi geride bırakma riski taşıdığı vurgulandı.
Pentagon’un, Çin’in bu birikimini yakından izlediği ve yıllık askeri güç raporunda bu konuya odaklanacağı belirtildi.
Özellikle Ukrayna’daki savaş, Pekin için gerçek zamanlı bir laboratuvar işlevi gördü. Düşük maliyetli teknolojilerin, ABD ordusunun bel kemiğini oluşturan büyük ve pahalı silah sistemlerini nasıl etkisiz hale getirebildiği Pekin tarafından dikkatle inceleniyor.
Eski Ulusal Güvenlik Konseyi Kurmay Başkanı Alexander Gray, “Rusya-Ukrayna savaşı, 21. yüzyılda denk güçler arasındaki bir çatışmanın neye benzediğine dair olağanüstü dersler sunuyor. Bu dersler, Çin Halk Cumhuriyeti’nin modernizasyonu ve öncelikleri açısından düşündürücü” değerlendirmesini yaptı.
Çin’in modernizasyon çabalarının en somut sonuçları donanmada görülüyor. 200’den fazla savaş gemisiyle dünyanın en büyük donanmasına sahip olan Pekin, gemi sayısıyla ABD Donanması’nın teknolojik olarak daha gelişmiş gemilerine karşı üstünlük kurmayı hedefliyor.
Bu birikimin merkezinde, bu yıl hizmete giren üçüncü uçak gemisi Fujian yer alıyor.
ABD’nin USS Gerald R. Ford gemisi gibi elektromanyetik mancınıklara sahip olan Fujian, J-35 ve J-15T savaş uçaklarını fırlatma kapasitesine sahip.
Naval News tarafından ocak ayında haberleştirilen yeni bir askeri mavna sistemi ise Pekin’in olası bir Tayvan işgaline yönelik hazırlıklarını gösteriyor.
Söz konusu sistem, kargo gemilerinin tank veya kamyon gibi ağır teçhizatı doğrudan kıyıya çıkarmasına olanak tanıyan yüzer bir köprü oluşturarak sabit liman altyapısı ihtiyacını ortadan kaldırıyor.
NADİR TOPRAK KOZU
Askeri modernizasyonun yanı sıra Pekin, ekonomik kozlarını da kullanıyor. CNBC’nin ekim ayındaki haberine göre Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementlerinin yabancı ordular tarafından kullanılması amacıyla ihraç edilmesine kısıtlama getirdi.
Bu hamle, ABD savunma sanayisini doğrudan tehdit ediyor. Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden (CSIS) Gracelin Baskaran, bu kararın “yükselen küresel gerilimlerin olduğu bir dönemde savunma sanayii üssünün gelişimini baltaladığını” ve “çok güçlü bir müzakere taktiği” olduğunu belirtti.
Pentagon’a göre ABD’nin F-35 savaş uçakları, Virginia ve Columbia sınıfı denizaltılar, Predator insansız hava araçları ve Tomahawk füzeleri gibi kritik silah sistemleri Çin’den ithal edilen nadir toprak elementlerine bağımlı.
Çin, dünya nadir toprak madenciliğinin yüzde 60’ını ve rafinasyonunun yüzde 90’ından fazlasını kontrol ediyor. ABD ise bu elementlerdeki ithalatının yaklaşık yüzde 70’i için Çin’e bağımlı durumda.