Çernobil’in koruma kalkanı delindi. Radyasyon sızıntısı olabilir

Rusya’nın drone saldırısı, Çernobil Nükleer Santrali’nin milyarlarca euroluk yeni koruyucu çatısında delik açarak yapının radyasyon sızdırma ihtimalini artırdı.

Ukrayna’daki Çernobil Nükleer Santrali’nde 2019’da tamamlanan koruyucu çatı, bir drone saldırısıyla zarar gördü ve artık radyasyonu engelleme işlevini yerine getiremiyor. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) yapılan incelemelerin ardından yapının kapsamlı onarıma ihtiyaç duyduğunu açıkladı.

Şubat ayında düzenlenen saldırıda, yıkılan reaktörün üzerine kurulan “yeni güvenli çatı”da bir delik açıldı. Avrupa öncülüğünde 1 milyar 500 milyon euroya mal edilen çelik yapı, raylar üzerinde taşınarak reaktörün üzerine yerleştirilmişti.

UAEA’nın geçtiğimiz hafta gerçekleştirdiği denetimde, drone saldırısının koruyucu çatının yapısını zayıflattığı belirlendi.

SOVYETLER DE ÖNLEM ALMIŞTI

1986’daki Çernobil felaketi sırasında Sovyetler Birliği, radyasyonun yayılmasını önlemek amacıyla reaktörün üzerine 30 yıllık ömre sahip beton bir koruyucu inşa etmişti. Yeni çelik kubbe, bu eski yapının yıllar sürecek güvenli söküm sürecini kapsayacak şekilde tasarlanmıştı.

UAEA Genel Direktörü Rafael Grossi, inceleme ekibinin yapının birincil güvenlik işlevlerini ve radyasyon sızdırmazlığını kaybettiğini, ancak taşıyıcı unsurlar ve izleme sistemlerinin kalıcı hasar almadığını doğruladığını bildirdi. Grossi, bazı geçici onarımların yapıldığını ancak uzun vadeli nükleer güvenliğin sağlanması için kapsamlı restorasyonun şart olduğunu vurguladı.

NE OLMUŞTU?

Birleşmiş Milletler, 14 Şubat’ta yayımladığı raporda, yüksek patlayıcı yüklü bir drone’un santrale çarptığını, yangın çıkardığını ve reaktörün koruyucu kaplamasında hasara yol açtığını duyurdu. Ukrayna saldırının Rusya tarafından gerçekleştirildiğini iddia etti. Moskova ise bunu reddetti.

Saldırı sonrası radyasyon seviyelerinin normal ve stabil olduğu, herhangi bir sızıntı tespit edilmediği belirtildi.

Rus güçleri, 2022’de Ukrayna işgalinin ilk haftalarında Kiev’e ilerleme girişimi sırasında Çernobil ve çevresini yaklaşık bir ay boyunca işgal etmişti.