Küresel ısınmanın hız kesmemesi halinde dünya, önümüzdeki on yıllarda her yıl binlerce buzul kaybedecek. Bilim insanları ilk kez en fazla buzulun yok olacağı yılı hesaplayarak bu dönemi “zirve yok oluş” olarak adlandırdı.
Dünya, küresel ısınmanın frenlenmemesi halinde önümüzdeki on yıllarda her yıl binlerce buzul kaybedebilir. Nature Climate Change dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, yüzyılın sonuna gelindiğinde bugün var olan buzulların yalnızca küçük bir bölümü ayakta kalacak.
Araştırma, hükümetlerin iklim politikalarının belirleyici olacağını ortaya koyuyor. Buna göre, yüzyılın ortasına doğru her yıl kaybolacak buzul sayısı 2 bin ile 4 bin arasında değişebilir.
Sıcaklıktaki birkaç derecelik fark, 2100 yılında dünya buzullarının neredeyse yarısının korunması ile yüzde 10’dan daha azının hayatta kalması arasındaki farkı yaratabilir.
Çalışmanın başyazarı ve buzul bilimci Lander Van Tricht, “Sonuçlarımız, iddialı iklim politikalarının aciliyetini açık biçimde ortaya koyuyor.” dedi.
KAÇ BUZULUN YOK OLACAĞI İLK KEZ HESAPLANDI
Araştırmacılar genellikle buzulların kütle ve alan kaybına odaklanırken, bu çalışmada ilk kez yüzyıl boyunca her yıl kaç bireysel buzulun tamamen yok olacağı hesaplandı.
Bilim insanları, küçük buzulların erimesinin deniz seviyesini büyük buzullar kadar etkilemese de, turizm ve yerel kültürler açısından ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguladı.
BUZUL İÇİN SEMBOLİK CENAZE TÖRENİ
Çalışmanın yazarlarından Matthias Huss ise 2019’da İsviçre Alpleri’ndeki Pizol Buzulu için düzenlenen sembolik “cenaze törenine” katıldığını hatırlatarak, “Burada sözünü ettiğimiz buzul kaybı sadece bilimsel bir mesele değil, insanın kalbine dokunan bir kayıp.” ifadelerini kullandı.
“ZİRVE YOK OLUŞ” KAVRAMI
Bilim insanları, uydu verilerine dayalı küresel bir veritabanında yer alan 211 bin 490 buzulun sınırlarını inceledi. Bu verilerle, en fazla sayıda buzulun yok olacağı yıl hesaplandı ve bu dönemi “zirve buzul yok oluşu” olarak adlandırdılar.
Modeller, sanayi öncesi döneme kıyasla sıcaklık artışının 1,5 derece ile sınırlandığı senaryodan, 4 dereceye ulaştığı en kötü senaryoya kadar farklı olasılıkları kapsıyor.
Günümüzde dünyada yılda yaklaşık bin buzul yok oluyor. Ancak araştırmaya göre bu hız artacak.
EN İYİ VE EN KÖTÜ SENARYO
Isınmanın 1,5 derece ile sınırlandığı senaryoda bile, yıllık buzul kaybı 2041’de 2 bine ulaşacak. Bu durumda 2100 yılında dünyada yaklaşık 96 bin buzul, yani mevcut buzulların yüzde 50’ye yakını ayakta kalacak.
En kötü senaryoda, yani sıcaklık artışının 4 dereceye ulaşması halinde, 2050’lerin ortasında yıllık buzul kaybı 4 bine çıkacak. Yüzyıl sonunda ise buzulların sadece yüzde 9’u kalacak.