ABD Başkanı Trump’ın Louisiana Valisi’ni Grönland’ı ABD’ye katma hedefiyle özel temsilci olarak ataması, Kopenhag’da diplomatik krize yol açtı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, Louisiana Valisi Jeff Landry’yi Grönland özel temsilcisi olarak ataması, Danimarka ve Grönland’da Washington’ın adaya yönelik planları konusunda endişelere neden oldu.
Trump, daha önce pek çok kez, güvenlik gerekçeleri ve adanın zengin maden kaynaklarına olan ilgisini öne sürerek, Danimarka’ya bağlı özerk bir bölge olan Grönland’ın ABD’nin bir parçası olması gerektiğini dile getirmişti.
Dün sosyal medya platformu Truth Social’da paylaşım yapan Trump, “Jeff, Grönland’ın ulusal füvenliğimiz için ne kadar önemli olduğunu anlıyor ve ülkemizin müttefiklerimizin ve hatta dünyanın güvenliği, emniyeti ve hayatta kalması yönündeki çıkarlarını güçlü bir şekilde savunacaktır” ifadelerini kullandı.
Ocak 2024’te Louisiana valisi olarak göreve başlayan Jeff Landry, sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada Trump’a teşekkür etti.
Landry, “Grönland’ı ABD’nin bir parçası yapmak için bu gönüllü pozisyonda hizmet etmek bir onurdur. Bu, Louisiana Valisi olarak konumumu hiçbir şekilde etkilemez!” diye yazdı.
DANİMARKA’DAN TEPKİ GELDİ
Bunun üzerine Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lokke Rasmussen, bugün ABD’nin Kopenhag Büyükelçisi’ni bakanlığa çağıracağını açıkladı.
AFP’nin aktardığına göre Rasmussen, Landry’nin Trump’ın Grönland’ı ilhak etme amacına verdiği destekten duyduğu rahatsızlığı özellikle vurguladı.
Danimarka’nın TV 2 kanalına konuşan Rasmussen, “Bu özel elçi atamasından derinden rahatsızım. Ve özellikle de tamamen kabul edilemez bulduğumuz açıklamalarından rahatsızım” dedi.
Rasmussen, daha önce Reuters ajansına yaptığı açıklamada ise “ABD de dahil olmak üzere herkesin Danimarka Krallığı’nın toprak bütünlüğüne saygı göstermesi konusunda ısrarcıyız” ifadesini kullanmıştı.
“GELECEĞİMİZE KENDİMİZ KARAR VERİRİZ”
Grönland Başbakanı Jens-Frederik Nielsen de atamanın kendi ülkeleri için bir anlam ifade etmediğini belirtti.
Nielsen, Facebook’ta yayımladığı mesajında, “ABD başkanından yeni bir duyuruyla tekrar uyandık. Bu büyük bir şey gibi görünebilir, ancak bizim için hiçbir şeyi değiştirmiyor. Kendi geleceğimize kendimiz karar veriyoruz. Grönland bizim ülkemizdir” diye yazdı.
Danimarka parlamentosunun Grönlandlı üyesi Aaja Chemnitz ise ABD’ye bir elçi atanmasının tek başına sorun olmadığını, asıl sorunun bu elçiye verilen görev olduğunu söyledi.
Chemnitz, “Sorun şu ki, ona Grönland’ı ele geçirme veya Grönland’ı Amerika Birleşik Devletleri’nin bir parçası yapma görevi verildi ve Grönland’da böyle bir arzu yok” dedi.
GRÖNLAND NEDEN ÖNEMLİ?
Eski bir Danimarka sömürgesi olan ve yaklaşık 57 bin kişiye ev sahipliği yapan Grönland, 2009’dan bu yana Danimarka’dan bağımsızlığını ilan etme hakkına sahip.
Ekonomisi büyük ölçüde balıkçılığa ve Kopenhag’dan gelen sübvansiyonlara dayanan ada, Avrupa ile Kuzey Amerika arasındaki en kısa rota üzerinde stratejik bir konumda bulunuyor. Bu durum, adayı ABD’nin balistik füze savunma sistemi için hayati kılıyor.
İklim değişikliği nedeniyle yeni deniz yollarının açıldığı Arktik’te ABD, Çin ve Rusya’nın ilgisi artarken, Grönland’ın konumu füzeler için Rusya ile ABD arasındaki en kısa güzergâh üzerinde yer almasını sağlıyor.
ABD, Trump yönetimi döneminde yaşanan gerilimleri azaltma çabasıyla Haziran 2020’de Grönland’ın başkenti Nuuk’ta bir konsolosluk açmıştı.