Japonya’da aralarında Başbakan Sanae Takaiçi’nin de bulunduğu yaklaşık 60 kadın milletvekili, parlamentodaki temsil güçlerinin artmasına paralel olarak tuvalet sayısının artırılması için dilekçe verdi.
Japonya’da son seçimlerde kadın siyasetçilerin sayısında yaşanan artış, meclis binasındaki fiziki yetersizlikleri gündeme taşıdı.
AFP’nin haberine göre Başbakan Sanae Takaiçi dahil 58 kadın milletvekili, parlamentodaki kadın tuvaleti sayısının artırılması talebiyle resmi dilekçe sundu.
Ekim ayında ülkenin ilk kadın başbakanı olan Takaiçi’ye rağmen Japon siyaseti halen büyük ölçüde erkeklerin egemenliğinde bulunuyor.
Dilekçeye göre bu durum, meclisin ana genel kurul salonu yakınında alt kanada seçilen 73 kadın vekil için sadece iki kabinli tek bir tuvalet bulunmasıyla da kendisini gösteriyor.
Muhalefetteki Anayasal Demokrat Partiden Yasuko Komiyama, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Genel kurul oturumları başlamadan önce çok sayıda kadın milletvekili tuvalet önünde gerçekten uzun kuyruklar oluşturmak zorunda kalıyor” dedi.
Komiyama, partiler üstü bir yaklaşımla hazırlanan ve 58 kadın vekilin imzasını taşıyan talebi, bu ayın başında Alt Meclis İçtüzük ve İdare Komisyonu Başkanı Yasukazu Hamada’ya iletti.
KADIN VEKİLLER “ERKEK EGEMEN YAPI”DAN ŞİKAYETÇİ
Mevcut meclis binası, Japonya’nın İkinci Dünya Savaşı’ndaki yenilgisinin ardından kadınların Aralık 1945’te seçme ve seçilme hakkı kazanmasından yaklaşık on yıl önce, 1936 yılında tamamlanmıştı.
Yomiuri Şimbun gazetesinin aktardığı verilere göre, alt meclis binasının tamamında erkekler için 67 kabinli 12 tuvalet bulunurken, kadınlar için toplam 22 kabinli dokuz tesis yer alıyor.
Japonya, Dünya Ekonomi Forumu’nun (WEF) 2024 yılı Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu’nda 148 ülke arasında 118. sırada yer aldı.
Kadınların iş dünyası ve medyada da temsili oldukça düşük seviyelerde seyrediyor.
Kadın adaylar, seçim süreçlerinde sık sık cinsiyetçi sözlü tacizlere maruz kaldıklarını ve “evde oturup çocuk bakmaları gerektiği” yönünde ifadelerle karşılaştıklarını belirtiyor.
2024 yılında yapılan son seçimlerde, 465 koltuklu alt meclise giren kadın sayısı bir önceki dönemdeki 45’ten 73’e yükseldi.
248 koltuklu üst mecliste ise 74 kadın vekil görev yapıyor. Hükümetin resmi hedefi, yasama organındaki koltukların en az yüzde 30’unun kadınlar tarafından doldurulması yönünde.
“DEMİR LEYDİ” TAKAİÇİ “İSKANDİNAV” DÜZEYİNDE CİNSİYET DENGESİ İSTİYOR
Eski İngiltere Başbakanı Margaret Thatcher’a olan hayranlığıyla bilinen 64 yaşındaki Başbakan Takaiçi, göreve gelmeden önce kabinesinde “İskandinav” düzeyinde bir cinsiyet dengesi istediğini söylemişti.
Ancak Takaiçi, 19 kişilik kabinesine kendisi dışında sadece iki kadın bakan atadı.
Kendi menopoz tecrübesi hakkında açıkça konuşan Takaiçi, kadınların sağlık sorunları konusundaki farkındalığı artırmayı umduğunu belirtse de sosyal konularda muhafazakar bir figür.
Takaiçi, evli çiftlerin aynı soyadını kullanmasını zorunlu kılan 19. yüzyıldan kalma yasanın değiştirilmesine karşı çıkıyor ve imparatorluk ailesinde verasetin sadece erkekler üzerinden devam etmesini savunuyor.
Milletvekili Komiyama, kadın tuvaletlerine yönelik artan talebin Japonya için bir ilerleme işareti olarak görülebileceğini ancak aynı zamanda ülkenin toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamadaki başarısızlığını yansıttığını ifade etti.
Partisinin internet sitesinde yer alan bilgilere göre Komiyama, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, “Bu durum bir bakıma kadın milletvekili sayısının nasıl arttığını simgeliyor” diyerek hayatın diğer alanlarında da daha fazla eşitlik umduğunu dile getirdi.
JAPONYA’NIN BİTMEYEN CİNSİYET UÇURUMU
Reuters haber ajansının verilerine göre, Japonya’da Ekim 2024’te kurulan yeni hükümet, kadın temsili açısından “geriye gidiş” olarak nitelendirilen bir tablo ortaya koymuştu.
Başbakan Şigeru İşiba, 20 kişilik kabinesinde sadece iki kadına yer vererek, önceki Başbakan Fumio Kişida dönemindeki beş kadın bakan sayısının gerisinde kaldı.
İnsan Hakları İzleme Örgütü (Human Rights Watch) Asya Program Sorumlusu Teppei Kasai, bu durumu şu sözlerle değerlendirdi:
“Zaten aşırı derecede düşük olan beş kadın kabine üyesinden ikiye düşülmesi, Japonya’nın kadınların güçlendirilmesi ve eşitlik konusunda ne kadar katetmesi gereken yol olduğunu yansıtıyor. Siyasi arenada kadın temsili açısından bu durum bariz bir geriye gidiş.”
G7 ülkeleri arasında cinsiyet eşitliği sıralamasında en alt basamakta yer alan Japonya’da, iktidardaki LDP önümüzdeki on yıl içinde kadın vekil oranını yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarmayı hedefliyor.
Ancak 2023 yılında Nikko kentinde düzenlenen kadınların güçlendirilmesi konulu G7 toplantısına Tokyo’nun erkek bir temsilci göndermesi, bu taahhütlerin uluslararası kamuoyunda sorgulanmasına neden olmuştu.