Rusya’nın enerji devi Gazprom’un Avrupa’ya doğalgaz sevkiyatı, 2025’te bir önceki yıla göre yüzde 44 daha azalarak 18 milyar metreküpe düştü. Bu, 1973’ten bu yana görülen en düşük ihracat hacmi oldu.
Rus gazının Avrupa’ya ulaştığı son faal boru hattı olan TürkAkım istatistiklerine göre, Gazprom’un Avrupa’ya yaptığı sevkiyatlar 2025 yılı sonunda yüzde 44 daha azalarak 18 milyar metreküpe düştü.
Bir zamanlar Gazprom’un en büyük satış pazarı olan Avrupa’ya yapılan gaz akışı, 1973’ten bu yana görülen en düşük seviyeye geriledi. O yıl, SSCB’nin Avusturya ve İtalya ile imzaladığı ilk sözleşmeler kapsamında Avrupa, Sibirya sahalarından 6,8 milyar metreküp gaz almıştı.
1975’te Almanya ile yapılan ünlü ‘gaz karşılığında boru’ anlaşmasının devreye girmesiyle ihracat 19,3 milyar metreküpe, 1980’de 54,8 milyar metreküpe, 1990’ların başında ise 110 milyar metreküpe yükselmişti.
Sevkiyatlarda rekor, 2018–2019 yıllarında kırıldı. Bu dönemde Gazprom, Avrupa ülkelerine 170–180 milyar metreküp gaz gönderiyor; bu miktar, şirketin uzak yabancı pazarlara sattığı toplam gazın yaklaşık yüzde 80’ini oluşturuyordu.
O tarihten bu yana hacimler 10 kat azaldı. Gazprom için en büyük pazar artık, gazı yaklaşık yüzde 40 indirimle satın alan Çin oldu.
Gazprom CEO’su Aleksey Miller’ın açıklamasına göre Pekin, bu yıl Sibirya’nın Gücü boru hattı üzerinden 38,8 milyar metreküp gaz satın aldı.
YENİ PAZAR ARAYIŞLARI TIKANDI
Kremlin’in Rus gazı için yeni pazarlar bulma çabaları ise sınırlı başarı gösterdi. Türkiye’de kurulması planlanan gaz ticaret merkezi projesi de rafa kaldırıldı. Türkiye, Çin’den sonra Gazprom’un ikinci büyük müşterisi olmaya devam etse de, Ankara yeni uzun vadeli anlaşmalara imza atmadı ve 2025’te sona eren kontratlar, yalnızca bir yıllığına uzatıldı.
AB 2027’YE KADAR TAMAMEN ÇIKIYOR
Öte yandan Avrupa Birliği, Rus gazı ithalatını 2027 sonbaharına kadar tamamen sona erdirme konusunda bu ay uzlaşmaya vardı. Ukrayna da 1 Ocak 2025 itibarıyla, kendi toprakları üzerinden Rus doğalgazının Avrupa’ya taşınmasına son verdi.