De ministers van Financiën, Defensie en Buitenlandse Zaken zeggen dat ze begrip hebben voor de kritiek van PVV, NSC en BBB op de financiering van Europese defensieplannen. Bij de inloop van de wekelijkse ministerraad zei minister Heinen van Financiën (VVD) dat de Tweede Kamer “terechte zorgen” had. Zijn collega Brekelmans van Defensie (VVD) benadrukte dat het “heel normaal” is dat de Kamer kritisch is.
Ze vinden dat de positie van premier Schoof in Brussel niet is verzwakt door het deze week hoog opgelopen conflict over de 800 miljard kostende EU-herbewapeningsplannen. De premier staat er “goed” voor in Brussel, aldus Heinen.
Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) noemt zijn positie “uitstekend” en volgens Brekelmans twijfelt “niemand” bij de Europese Commissie en de NAVO aan Nederland als het gaat om de herbewapening van Europa en steun aan Oekraïne.
Conflict
De ministers proberen de imagoschade te bagatelliseren die hij mogelijk heeft opgelopen door het conflict met drie van de vier regeringspartijen over de EU-defensieplannen. PVV, NSC en BBB steunden een motie tegen het EU-plan omdat gezamenlijke leningen er een onderdeel van kunnen zijn. De meeste Nederlandse partijen, ook de VVD, zijn vanouds tegen dergelijke Eurobonds, omdat Nederland daarmee leningen zou aangaan samen met de als financieel minder deugdelijk beschouwde Zuid-Europese landen.
Donderdag riep Schoof ’s ochtends en ’s middags de partijleiders van zijn coalitie bij elkaar om duidelijk te maken dat ze hun verzet moesten staken, omdat hij met zoveel tegenstand een te zwakke positie zou hebben bij verdere gesprekken in Brussel over het zogenoemde ReArm Europa-project.
Voorspellen
Het was voor het eerst dat Schoof zo nadrukkelijk op zijn strepen ging staan. Omdat de uitkomst moeilijk te voorspellen was, leek het erop dat een kabinetscrisis dreigde.
In de avond was het overleg voorbij. Hoewel geen van de hoofdrolspelers iets inhoudelijks wilde zeggen, meldden Haagse bronnen dat er een oplossing was, dat de plooien waren gladgestreken en dat PVV, NSC en BBB hun verzet onder voorwaarden staken.
Er zou dus een bezweringsformule gevonden zijn. De ministerraad praat vandaag nog over de details van de bezweringsformule. Heinen, Brekelmans en Veldkamp wilden daar nog niet op vooruitlopen.
Geen belastinggeld
Heinen zei wel dat het beeld van de drie kritische coalitiepartijen niet klopt. “Er ligt geen plan van 800 miljard”, er is discussie over “iets dan niet voorligt”, “de financiering kan binnen de middelen die we hebben” en er is “geen extra belastinggeld” nodig, waren enkele van zijn opmerkingen.
Maar hij vond het ook weer “flauw” om hieruit te concluderen dat de PVV, NSC en BBB het onderwerp “niet snapten”.
Boodschap
Om de partijleiders van PVV, NSC en BBB niet voor het hoofd te stoten, was de gezamenlijk boodschap daarom vooral dat het heel logisch is dat er zorgen zijn over de gevolgen voor de Nederlandse belastingbetaler. “Wij vinden ook dat we de schulden niet uit de hand moeten laten lopen”, aldus Heinen.
Na de ministerraad zal Schoof duidelijk maken hoe ze de zorgen van de coalitiepartijen weg gaan nemen en hij toch in Brussel de vrije hand heeft om namens Nederland goed te onderhandelen.
Volgende week dinsdag staat een Kamerdebat hierover gepland.