Ze zijn populair, lijken erg succesvol in de beleggings- en cryptowereld, maar uit onderzoek blijkt dat hun aanbevelingen niets waard zijn.
Consumenten doen er daarom goed aan om niet te investeren op basis van aanbevelingen van finfluencers. Dat zeggen onderzoekers van de Universiteit van Utrecht, die hebben onderzocht wat het advies van financiële influencers oplevert.
De onderzoekers bekeken meer dan 400 aanbevelingen van 21 finfluence-accounts op het gebied van crypto en beleggingen in aandelen. Daarbij werden onder andere de verschillen met adviezen van financieel adviseurs onder de loep genomen. Uit het onderzoek blijkt dat adviezen van finfluencers vaak te laat komen.
“We zien dat finfluencers heel goed zijn in het vinden van aandelen die het op een moment heel erg goed doen, maar op het moment van de aanbeveling eigenlijk alweer afzwakken”, zegt Anouk de Regt, een van de onderzoekers. Het opvolgen van adviezen leidde tot slechter resultaat dan het marktgemiddelde en soms zelfs tot verlies.
Eigenbelang
Dirk Gerritsen, die ook heeft meegewerkt aan het onderzoek, wijst erop dat finfluencers doorgaans geen financiële opleiding hebben gehad. Volgens Gerritsen geven de finfluencers daarbij hun advies vooral uit een eigen belang: “De finfluencer wil wel verdienen. We zien dat er vaak beleggingsboeken, abonnementen of cursussen worden aangeboden.”
Finfluencers hebben een groot bereik. Uit onderzoek in 2022 van Wijzer in Geldzaken bleek dat twee derde van de jongeren die financiële influencers volgen zich laat beïnvloeden door reclame over snel geld verdienen. Een derde van die jongeren is na het opvolgen van advies wel eens in de financiële problemen gekomen.
Richtlijnen
Nog geen jaar geleden legde de Autoriteit Financiële Markten (AFM) de eerste boete op. Maar al langer waarschuwt de toezichthouder voor de risico’s van finfluencers. De AFM heeft daarom richtlijnen opgesteld. Zo mogen ze bijvoorbeeld geen beleggingsadviezen geven zonder vergunning, ze moeten duidelijk aangeven wanneer hun bericht gesponsord is, en het eigenbelang moet duidelijk zijn.
Afgelopen week legde de toezichthouder een miljoenenboete op aan de beleggers-app Bux omdat die finfluencers inzet om klanten te werven. Ze kregen per binnengehaalde klant een beloning: “Dergelijke financiële prikkels zijn onwenselijk en slecht voor het vertrouwen in de sector”, benadrukte AFM-bestuurder Jos Heuvelman.
Financieel bewust
Ook het voormalige platform Financiën & Zo van Raymon werd onderzocht. In 2020 richtte hij het samen met zijn broertje op, inmiddels is het platform verkocht: “Mijn broertje had een achtergrond in de economie, ik was meer gericht op de marketing.” Ze wilden kijken wat ze daarmee konden bereiken. “We probeerden zoveel mogelijk informatie te delen op een zo laagdrempelig mogelijke manier. We kregen veel positieve reacties, maar ook wel wat kritiek als het bijvoorbeeld ging over crypto.”
Raymon is niet verbaasd over de resultaten van het onderzoek van de Universiteit Utrecht: “Wij vermeldden altijd duidelijk dat we geen financieel adviseurs waren, ook zie ik mezelf niet als expert.” Toch heeft hij wel zijn bedenkingen bij andere kanalen en maakt hij zich zorgen over het advies van dat soort kanalen: “Je hebt altijd mensen die iets geks gaan doen of gaan investeren in iets waarin ze zich nauwelijks hebben ingelezen.”
Toch is onderzoeker De Regt niet alleen maar negatief over financieel advies op sociale media: “Het is natuurlijk ook goed dat mensen financiële keuzes bespreekbaar maken op het internet, zo zijn jongeren ermee bezig. Ik hoop eigenlijk dat dit onderzoek een stukje bewustwording met zich meebrengt, dat je niet zomaar alles van het internet moet aannemen.”