Het was een dure hobby, maar de opbrengst is van welhaast onschatbare waarde. Tussen 1963 en 1973 volgde amateurfilmer Louis van Schoonhoven de verrichtingen van ‘zijn’ Ajax met een 8mm-camera. Met speciale aandacht voor zijn idool: Johan Cruijff.
De unieke en veelal in kleur geschoten beelden die die passie opleverde, zijn vanavond – op de negende sterfdag van de onvergetelijke voetballegende – te zien in de speciale Andere Tijden Sport-aflevering ‘Gek van Cruijff’.
Meer dan driehonderd filmpjes omvat de verzameling van Van Schoonhoven. “Maar hij hield het allemaal voor zichzelf”, vertelt Jack, de broer van de in 2011 overleden Louis. “Je moest wel bijna een intieme vriend zijn wilde hij ze spontaan laten zien.”
De redactie van Andere Tijden Sport, het sportgeschiedenisprogramma van NOS en NTR, is ze echter op het spoor gekomen en zo valt er alsnog door de voetballiefhebbers in den lande te genieten van nooit eerder in de openbaarheid vertoonde doelpunten en acties van Cruijff.
A-junior
Zo heeft Van Schoonhoven kans gezien om de net zeventien jaar oude Cruijff vast te leggen tijdens de wedstrijd in juni 1964 tegen FC Volendam, om het Nederlands kampioenschap voor A-junioren, de categorie die tegenwoordig als Onder 19 door het leven gaat. Het zijn de oudste wedstrijdbeelden in kleur die er van Cruijff bestaan.
Uitgerekend het officiële debuut in Ajax 1 miste Van Schoonhoven echter. Dat was op 15 november 1964 op bezoek bij GVAV. In Groningen dus, en dat ging de Amsterdamse cineast letterlijk net even te ver. De voorloper van Studio Sport was overigens evenmin van de partij bij Cruijffs eerste doelpunt in de eredivisie.
Een week later is de volbloed supporter wel paraat bij het thuisduel met PSV, maar bij de Ajax-doelpunten staat zijn blijdschap een zorgvuldige cameravoering in de weg. Begrijpelijk, de Mokummers maken een moeilijk seizoen door en weten uiteindelijk maar net uit de handen van het degradatiespook te blijven.
Mistwedstrijd
In die tijd werd van lang niet iedere wedstrijd een samenvatting op tv uitgezonden. En bovendien: de beelden waren altijd in zwart-wit. Dat maakt de verzameling van Van Schoonhoven zo uniek: hij filmde in kleur. En dan stond hij vaak nog op de mooiste plaatsen ook: op de tribune, maar regelmatig ook gewoon langs het veld of achter het doel.
Op die manier slaagde hij er in 1966 in de omroepprofessionals af te troeven bij de befaamde mistwedstrijd van Ajax tegen Liverpool, die de Amsterdammers tegen alle verwachtingen in met 5-1 wonnen. Terwijl de treffers voor de commentatoren en televisiekijkers amper te zien waren in het Olympisch Stadion, stond Van Schoonhoven er achter het doel met zijn neus bovenop.
Mooi is te zien hoe de befaamde ‘Cruijff-turn’ langzaam maar zeker vorm krijgt en dat de op het oog wat frêle voetballer voor de duvel niet bang was en er af en toe hard inkleunde.
Opvallend is dat de Ajacieden destijds hun warming-up voor de wedstrijd op een bijveld van De Meer afwerkten, het wedstrijdveld er soms erbarmelijk bij lag en er thuis niet in het vertrouwde witte shirt met rode baan gespeeld werd.
Vergapen
Voormalig international Klaas Nuninga, die het debuut van Cruijff als ploeggenoot meemaakte, oud-Ajax-directeur Arie van Eijden, die met hem in de jeugd speelde, de Ajax-teamgenoten van weleer Jan Mulder en Ruud Krol en tegenstander van toen Rinus Israël kijken in de uitzending naar de beelden en reageren erop.
Ook voor de 19-jarige Rayane Bounida en de twee jaar jongere Sean Steur, de nieuwe talenten van Ajax die allebei in februari tegen Heracles hun eerste minuten in de hoofdmacht maakten, is Cruijff geen grote onbekende. Zij vergapen zich aan de beelden van Van Schoonhoven: “Ik ben aan het genieten.”