In de tbs-kliniek in Groningen mogen patiënten en medewerkers niet meer roken. Patiënten die het verbod aanvochten hebben bot gevangen bij de beroepscommissie van de Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ). Het is de eerste tbs-kliniek in Nederland waar zo’n rookverbod geldt.
Sinds vorig jaar april geldt er in de FPC Mesdag, zoals de instelling officieel heet, al een algemeen rookverbod. Twee patiënten deden daarover hun beklag, omdat zij vonden dat ze zo gedwongen werden te stoppen met roken. Zij mochten zowel buiten als op hun kamer niet meer roken. Ook tijdens het begeleid verlof mochten ze geen sigaret meer opsteken.
De beklagcommissie gaf de patiënten gelijk en stelde dat een rookverbod op de eigen kamer en in de open lucht in strijd is met de Grondwet. “Het is een ernstige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer en het zelfbeschikkingsrecht.”
‘Geen grondrecht maar hardnekkige verslaving’
Maar de Mesdagkliniek ging tegen deze uitspraak in beroep en de RSJ heeft dus bepaald dat het verbod mag blijven staan. Tegen die beslissing is geen beroep meer mogelijk.
“Roken is geen grondrecht, maar een hardnekkige verslaving”, zei de RSJ. En als er al sprake is van een eigen keuze, kan dat volgens de commissie de gezondheid van anderen schaden.
Met dat laatste is Claudia van Bruggen, medebestuurder bij de Mesdagkliniek het eens. “De gezondheid van medewerkers en medepatiënten staat voorop. Behandelaars moeten ook op onverwachte momenten een kamer binnen kunnen komen, dan moet er niet worden gerookt. Anders stel je anderen bloot aan gevaar”, zegt ze tegen RTV Noord.
Ook voor de behandeling van tbs-patiënten is het rookverbod goed, zegt Van Bruggen. “Uit onderzoeken blijkt dat roken van invloed is op het medicatiegebruik en op andere verslavingen van patiënten.”
Ook de brandveiligheid van de Mesdagkliniek was een factor bij het invoeren van het rookverbod. Van Bruggen is dan ook opgelucht dat het verbod van kracht blijft. “Het gaat om nieuwe regelgeving, dus we zijn blij dat dit nu zorgvuldig getoetst is.”
Eerst in gesprek
Volgens haar gaan behandelaars de komende tijd eerst met rokende patiënten in gesprek om hen te begeleiden bij het stoppen. “Dat proces moet zorgvuldig gebeuren, met een individueel programma voor elke patiënt. Met patiënten die na deze voorbereidende periode betrapt worden op het opsteken van een sigaret, gaan we in gesprek. Bij herhaling kijken we wat verder nodig is.”
Ook TBS Nederland, de overkoepelende organisatie van tbs-instellingen, is blij met het verbod. “Binnen alle tbs-klinieken zullen wij ons actief in moeten zetten om roken, een hardnekkige verslaving, zoveel mogelijk te beperken”, zegt voorzitter Hyacinthe van Bussel.
Nieuwsuur maakte vorige maand deze video over het rookverbod in GGZ-instellingen: