Bij maatschappelijke organisaties klinken opgeluchte en blije reacties, maar sommige hebben ook flinke kritiek op het akkoord over de voorjaarsnota.
Voor de hoofdpijndossiers klimaat en stikstof is geen geld vrijgemaakt. Dat moet in augustus gevonden worden, bij het overleg over de begroting voor 2026. Het komt de coalitie op felle kritiek te staan van milieu- en klimaatorganisaties.
Milieudefensie stelt dat de regeringspartijen de problemen voor zich uitschuiven. “Dat is exemplarisch voor dit kabinet, dat van alles belooft maar alleen maar uitstelt”, zegt directeur Donald Pols.
Greenpeace windt er ook geen doekjes om. Het kabinet laat “voor de zoveelste keer” de natuur, het klimaat en mensen die door de klimaatcrisis worden getroffen in de steek, aldus directeur Andy Palmen.
Voor het gevangeniswezen pakt de voorjaarsnota ook slecht uit. De verwoede pogingen van staatssecretaris Coenradie van Justitie en Veiligheid ten spijt, gaan er geen honderden miljoenen euro’s extra naar de sector om het cellentekort aan te pakken. “Helaas, daar was te weinig geld voor”, luidt de reactie van PVV-leider Wilders.
‘Groot succes voor huurders’
Blijdschap is er ook. “Een groot succes voor huurders”, klinkt het bij de Woonbond nu de coalitie heeft besloten om de huren van sociale huurwoningen te bevriezen. In juli dit jaar en volgend jaar mogen de sociale huurprijzen niet omhoog. Al was er volgens de Woonbond nog meer mogelijk geweest, want de coalitiepartijen hebben niets afgesproken over de huren in het middensegment en de vrije sector.
De huurbevriezing is een onaangename verrassing voor woningcorporaties, die spreken van “grote gevolgen” voor huurders en woningzoekenden. De bevriezing betekent volgens branchevereniging Aedes dat de nieuwbouw van bijna 200.000 huurwoningen niet door kan gaan. “Bevriezen van de huren lijkt makkelijk scoren, maar de coalitie laat vooral woningzoekenden aan hun lot over”, stelt voorzitter Liesbeth Spies.
Bij de Stichting Nedersaksenlijn heerst blijdschap en ongeloof. “We werden vanmorgen compleet door het nieuws overvallen”, zegt Roel Barkhof van de stichting tegen RTV Noord. De groep maakt zich al een aantal jaar hard voor een directe spoorlijn tussen Groningen en Enschede, via Emmen. De coalitie trekt er nu 1,9 miljard euro voor uit. “Dit is voor Noordoost-Nederland verschrikkelijk goed nieuws”, zegt Barkhof.
“Dit brengt zo veel met zich mee. Neem de doorontwikkeling van Ter Apel, de verbouwing van het stationsgebied in Stadskanaal. En dan komt dit bericht. Daar kunnen we alleen maar heel erg blij van worden.”
Lelylijn verder uit zicht
De komst van de Lelylijn dreigt hierdoor wel verder uit zicht te raken. De miljoenen die in de Nedersaksenlijn worden gestoken, komen uit het potje van 3,4 miljard euro dat voor de spoorverbinding tussen Noord-Nederland en de Randstad was bedoeld.
Een meerderheid in de Tweede Kamer nam eind vorig jaar nog een motie aan die stelde dat het geld voor de Lelylijn juist niet voor de Nedersaksenlijn gebruikt mocht worden.
Opgeluchte geluiden klinken in de kinderopvangbranche. De bezuiniging op de kinderopvangtoeslag is van de baan. “Dit is vooral goed nieuws voor de laagste inkomens. Zo houden we de kinderopvang toegankelijk voor iedereen”, reageert directeur Emmeline Bijlsma van de Brancheorganisatie Kinderopvang.