De Amerikaanse president Trump zegt te hopen dat er deze week een bestand kan worden afgesproken tussen Oekraïne en Rusland. De uitspraak kan een indicatie zijn van hoeveel tijd hij beide landen nog gunt om tot een akkoord te komen. Eerder liet hij al doorschemeren geen eindeloos geduld te hebben.
“Hopelijk kunnen Rusland en Oekraïne deze week een deal sluiten”, zette Trump volledig in hoofdletters op zijn sociale medium Truth Social. “Beide kunnen dan goed zaken doen met de VS (dat het heel goed doet) en een fortuin verdienen!”
Trump drong er halverwege maart al bij de strijdende partijen op aan om er snel uit te komen. Oekraïne accepteerde daarop het Amerikaanse voorstel voor een tijdelijk staakt-het-vuren als Rusland dat ook zou doen. Poetin hield echter de boot af.
Onderhandelingen op het spel
Eind maart viel Trump uit tegen Rusland en dreigde hij dat hij importheffingen op Russische olie zou invoeren als Poetin zich niet bereidwilliger zou opstellen. Afgelopen vrijdag dreigde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rubio nog met het afblazen van onderhandelingen als er niet snel vooruitgang zou worden geboekt.
Gevraagd op welke termijn dat dreigement zou kunnen worden uitgevoerd, wilde president Trump geen precieze datum noemen. “Het gaat niet om een specifiek aantal dagen. Het moet gewoon snel, we willen het oplossen.”
Komende week overleggen de Amerikanen in Londen weer met Oekraïne en andere westerse bondgenoten. Op tafel ligt dan een voorstel dat vorige week bij overleg in Parijs werd gepresenteerd.
Rode lijn
Volgens Amerikaanse media heeft het Witte Huis daarin meerdere voorstellen gedaan, zoals het erkennen van de Russische annexatie van de Krim, het Oekraïense schiereiland dat Poetin in 2014 binnenviel. Ook zou het door Oekraïne gewenste NAVO-lidmaatschap niet langer bespreekbaar zijn. Rusland zou zijn claim op de veroverde gebieden in Oost-Oekraïne moeten opgeven, al liggen er geen suggesties voor een daadwerkelijk eind aan de Russische bezetting daar.
Volgens Amerikaanse bronnen zijn de voorstellen niet een eindbod van het Witte Huis, maar zijn die gedeeld met de Oekraïners en bondgenoten om feedback te krijgen. Zelensky heeft het opgeven van Oekraïens gebied altijd een rode lijn genoemd die hij niet wil overschrijden. Hij wijst erop dat na de Tweede Wereldoorlog landen hebben afgesproken een veroveringsoorlog nooit te tolereren.
Paasbestand
Enkele dagen terug kondigde Poetin een eenzijdig paasbestand af van 30 uur, dat om 23.00 uur Nederlandse tijd gisteravond afliep. Beide partijen beschuldigen elkaar ervan het bestand tientallen keren te hebben gebroken. Volgens Zelensky gingen de gevechten in het oosten gewoon door. Rusland zegt dat juist Oekraïne aanvallen uitvoerde waarbij burgers omkwamen, overigens zonder verdere details te delen.
Desalniettemin stelde Zelensky Poetin voor het bestand te verlengen tot dertig dagen, om welwillendheid te tonen. “Als hij niet akkoord gaat, bewijst dat dat Rusland alleen maar door wil gaan met het vernietigen van mensenlevens en met de oorlog.”
President Poetin heeft nog niet op dat voorstel gereageerd. Wel ging vannacht het luchtalarm af in Kyiv en worden er explosies in de zuidelijke stad Mykolajiv gemeld.