Boeren en de belastingbetaler hebben in tien jaar tijd ruim 2,4 miljard euro uitgegeven aan innovaties die stikstofuitstoot uit de landbouw moeten verminderen. Dat blijkt uit onderzoek van De Groene Amsterdammer. Hoewel zulke techniek vaak minder goed werkt dan beloofd, wil het kabinet juist meer innoveren om de stikstofuitstoot omlaag te krijgen.
Journalisten van het weekblad konden de rekensom maken dankzij gegevens van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), die subsidies verstrekt aan onder meer boeren. Als veehouders investeren in milieuvriendelijke techniek kunnen ze daar geld voor krijgen van de overheid.
Uit de cijfers blijkt dat veehouders tussen 2013 en 2023 zo’n 2 miljard euro uitgaven aan landbouwinnovaties die stikstofuitstoot moeten verminderen. De belastingbetaler legde daar via de RVO nog zo’n 400 miljoen euro bij. Dat geld ging naar emissiearme stalvloeren en luchtwassers, die zorgen dat er minder ammoniak buiten de stal terechtkomt.
Hoge energiekosten
Landbouwinnovaties zoals luchtwassers en emissiearme stalvloeren zijn duur voor de boer. Toch kan het financieel vaak uit, omdat de stikstofruimte die ontstaat door een emissiearme stal betekent dat er extra dieren kunnen worden gehouden. Op papier blijft de uitstoot dan gelijk.
Maar in de praktijk kan de uitstoot op die manier toch toenemen. Dat mag niet volgens natuurbeschermingsregels, omdat veel Nederlandse Natura 2000-gebieden al overbelast zijn door stikstofuitstoot. Emissiearme stalvloeren en luchtwassers werken vaak minder goed dan beloofd, waardoor de uitstoot bij meer dieren toch omhoog gaat.
Dat komt doordat veehouders de apparaten vaak niet op de juiste manier gebruiken. Het ontwikkelen en testen van de machines gebeurt vaak onder perfecte omstandigheden, terwijl de voorschriften in de praktijk niet altijd nauwkeurig worden gevolgd. Ook komt het voor dat boeren de machines uitzetten vanwege hoge energiekosten, schrijft De Groene.
Rechtszaken
Uit onderzoek van de Wageningen University & Research bleek dit jaar dat innovaties wel degelijk kunnen helpen om het stikstofprobleem op te lossen. Voorwaarde daarvoor is wel dat alle boeren meedoen en de innovaties perfect gebruiken. Het onderzoek ging niet alleen over machines om stikstof af te vangen, maar ook over bijvoorbeeld voer.
Met wetenschappelijk onderzoek over slecht functionerende emissiearme stalvloeren en luchtwassers in de hand voeren milieuorganisaties rechtszaken over vergunningen. Rechters hebben al door meerdere stalsystemen een streep gezet.