ABD’nin yaptırımların hafifletilmesi için öne sürdüğü şartlara Suriye’nin yazılı olarak yanıt verdiği iddia edildi. Mektupta ABD’nin sekiz talebinden beşinin ele alındığı belirtildi.
ABD’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları hafifletmek için koşullarının olduğu bir listeyi Şam’a ilettiği haberlerinin ardından Suriye’nin bu şartlara yazılı olarak yanıt verdiği iddia edildi. Reuters haber ajansının gördüğünü ifade ettiği mektuba göre, Suriye söz konusu şartların çoğu konusunda eyleme geçtiklerini, diğerlerinin ise Washington ile “karşılıklı anlayışı” gerektirdiğini bildirdi. Habere göre, ABD, geçen ay Suriye’ye yerine getirmesini istediği sekiz şartın olduğu listeyi iletmişti. Bu şartların arasında geri kalan kimyasal silahların imhası ve “yabancılara hükümette üst düzey mevkiler verilmediğinden” emin olunması da vardı. Reuters’a mart ayında açıklama yapan kaynaklar, bazı yaptırımları altı aylığına askıya alan ABD’nin tüm taleplerinin karşılanması halinde bu süreyi iki seneye uzatacağını ve olasılıkla bir muafiyet kararı daha yayınlayacağını söylemişti.
O dönemde basına yansıyan haberlere göre, ABD’li üst düzey yetkili Natasha Franceschi, listeyi 18 Mart’ta Belçika’nın başkenti Brüksel’de yapılan Suriye bağış konferansı sırasında Suriye Dışişleri Bakanı Esad Şeybani’ye iletmişti. “ABD, ŞARTLARINI 18 MART’TA SURİYE’YE İLETTİ” Şeybani, cuma günü Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) ilk hitabında, Şam’ın kimyasal silahların imhası ve Suriye’deki kayıp ABD vatandaşlarının aranması gibi bazı talepleri halihazırda ele almaya başladıklarının mesajını verdi. Reuters’a göre, Suriyeli bakanın dün sarf ettiği sözler, ABD’ye ilettikleri “özel mektubun” içeriği ile de uyumluydu. İki Batılı ve bir Suriyeli yetkili de bunun Reuters’ın bir kopyasını gördüğü mektupla tutarlı olduğunu söyledi. Habere göre, Suriye, bu bağlamda ABD’ye dört sayfalık bir belge gönderdi. Belgede kayıp ABD’li gazeteci Austin Tice’ın bulunması için Dışişleri Bakanlığı’nın bünyesinde bir irtibat bürosu kurulacağı belirtiliyor ve kimyasal silahları ele almak için yapılacak çalışmalar detaylandırılıyordu. Öte yandan, mektupta “yabancı savaşçıların çıkarılması” ve “ABD’ye terörle mücadele için saldırı izni verme” gibi konularda daha az yorumda bulunuluyordu. ABD DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI YANIT ALDIKLARINI DOĞRULADI ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü de Washington’ın “belirli, detaylı güven inşa önlemleri” alma talebine Suriye’deki yetkililerden yanıt alındığını” doğruladı. Sözcü, şu anda aldıkları yanıtı değerlendirdiklerini ve mevcut durumda paylaşacak bir şeyleri olmadığını belirtti.
ABD’nin “herhangi bir oluşumu Suriye hükümeti olarak tanımadığını” belirten sözcü, ilişkilerin gelecekte daha fazla normalleşmesine geçici yetkililerin eylemlerinin karar vereceğini” söyledi. Suriye Dışişleri Bakanlığı ise yorum talebine henüz yanıt vermedi. “SURİYELİ YETKİLİLER BEYİN FIRTINASI YAPIYOR” Habere göre, mektupta, Suriyeli yetkililerin yabancı savaşçılar konusunda ABD’nin eski Suriye özel temsilcisi Daniel Rubinstein ile görüştükleri ancak meselenin “daha geniş bir istişari oturumu gerektirdiği” belirtildi. Mektup ayrıca “altı kişinin terfi ettirildiğinin açıklanmasının ardından askeri rütbe verilmesinin askıya alındığının teyit edilebildiği” ifade edildi. Haberde, burada aralarında Uygurlar, bir Ürdünlü ve bir Türk’ün silahlı kuvvetler bünyesinde çeşitli görevlere getirilmesinin kast edildiği ileri sürüldü. Mektupta söz konusu rütbelerin geri alınıp alınmadığı ya da gelecekte hangi adımların atılacağı belirtilmedi. ABD’nin “terörle mücadele konusunda koordinasyon” ve “terör hedeflerine saldırı düzenleyebilme” talepleri konusunda ise mektupta “bu meselenin karşılıklı anlayış gerektirdiği” belirtildi. Mektup, Suriye’deki yeni hükümetin ABD’nin ya da Batı’nın Suriye’deki çıkarlarına herhangi bir tehdide hoşgörü göstermeyeceğini ve “uygun hukuki önlemlerin alınacağını” belirtti. Mektup konusunda bilgi sahibi bir Suriyeli yetkili, Suriyeli yetkililerin ABD’ye açıkça saldırı düzenleme izni vermeden “aşırılıkçıları zayıflatmanın” yollarını bulmak için “beyin fırtınası” yaptığını anlattı. ABD, MEKTUBA YANIT VERDİ Mİ? Üst düzey bir diplomat ve mektup konusunda bilgi sahibi bir kişi, Reuters’a yaptığı açıklamada, mektubun ABD’nin beş talebini ele aldığını ancak diğerlerinin “dışarıda bırakıldığını” belirtti. Kaynaklar, mektubun 14 Nisan’da, Şeybani’nin ABD ziyaretinin 10 gün öncesinde gönderildiğini anlattı. Ancak, ABD’nin mektuba yanıt verip vermediği netlik kazanmadı. Suriyeli bir yetkili ve mektup konusunda bilgi sahibi olan ABD’li bir kaynak, Şeybani’nin New York ziyareti sırasında mektubun içeriğini ABD’li yetkililer ile görüşeceğini aktardı. Suriye’nin mektubunda, atılan adımların büyükelçiliklerin yeniden açılması ve yaptırımların kaldırılması da dahil olmak üzere her bir konuyu detaylı olarak görüşmek için bir toplantı yapılmasını beraberinde getirmesinin umulduğu belirtildi. “SURİYE’NİN TEHDİT OLUŞTURMASINA İZİN VERMEYECEĞİZ” Mektupta, Suriye’deki Filistinli gruplar konusuna da değinildi, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Filistinli grupların “eylemlerinin izlenmesi” için bir komite kurduğu ve devlet kontrolü dışındaki silahlı gruplara izin verilmeyeceği belirtildi. Habere göre mektup iki İslami Cihad mensubunun Suriye’de gözaltına alınmasından günler önce gönderildi. Mektupta ayrıca şu ifadelere yer verildi: “Bu konu hakkındaki konuşmalar sürebilir; fakat kapsamlı yaklaşımımız Suriye’nin İsrail de dahil olmak üzere hiçbir tarafa tehdit kaynağı olmasına izin vermeyeceğimiz şeklindedir.” Mektupta Suriye’deki terörle mücadele makamları ile Amman’daki ABD’li temsilciler arasında IŞİD’le mücadele konusunda “devam eden bir iletişim” olduğu ve Suriye’nin bu işbirliğini geliştirme eğiliminde olduğu da ifade edildi. Suriye ve ABD arasında Amman’daki doğrudan görüşmeler daha önce basına yansımamıştı.