De meeste Nederlanders steunen de door het kabinet voorgenomen uitbreiding van het aantal militaire activiteiten, ook als die uitbreiding tot overlast in de eigen omgeving leidt. Driekwart zegt bereid te zijn “enig persoonlijk ongemak te accepteren als dat betekent dat Nederland beter beschermd is”.
Dat blijkt uit een representatief onderzoek van Kieskompas onder ruim 10.000 mensen in opdracht van de NOS en de regionale omroepen.
Verzet
Het kabinet-Schoof wil binnenkort beslissen op welke plekken nieuwe munitie-opslagplaatsen, kazernes en oefenterreinen komen of waar die worden uitgebreid. Ook zullen drones, straaljagers en helikopters vaker vliegen, soms op lage hoogte.
Volgens het kabinet is dat nodig vanwege de toenemende internationale spanningen. Op verschillende plaatsen is al verzet tegen de plannen gerezen.
De meeste burgers hebben er juist begrip voor, laat het onderzoek zien. Alleen oefenterreinen met explosieven zijn slechts bij vier van de tien Nederlanders welkom. Een even grote groep is hier weliswaar in principe voor, maar wil ze niet in de buurt.
Gemengd beeld bij munitie-opslag
Daar staat tegenover dat verreweg de meeste mensen geen onoverkomelijke problemen hebben met oefengebieden in de eigen omgeving voor laagvliegende helikopters, uitbreiding of bouw van kazernes, nieuwe locaties voor onbemande drones, oefenterreinen of landingsgebieden voor heli’s en transportvliegtuigen.
De komst van munitie-opslag en locaties voor F-35-straaljagers leidt tot meer verdeeldheid. De helft is in beide gevallen voor, zelfs als dat in de buurt gebeurt, terwijl 13 respectievelijk 17 procent mordicus tegen is. De rest steunt deze uitbreidingen, zolang het maar ergens anders gebeurt.
De burgers die terugschrikken voor uitbreidingen in ‘de eigen achtertuin’ doen dat vooral omdat ze geluidoverlast vrezen of omdat ze bang zijn voor hun veiligheid – een defensielocatie zou immers een doelwit kunnen zijn. Voorstanders vinden het in de eerste plaats “belangrijk dat iedereen een steentje bijdraagt” of wil bijdragen aan “een veiliger wereld”.
Opvallend is dat burgers minder kritisch zijn als zij recente ervaring hebben met bepaalde defensie-activiteiten. Dat geldt bijvoorbeeld voor Noord-Friesland, in de buurt van vliegbasis Leeuwarden, waar geoefend wordt met F-35’s. Het geldt ook voor de regio rond het Noord-Brabantse Volkel, waar hetzelfde gebeurt.
In Flevoland, waar de kans aanwezig is dat er een nieuwe locatie komt voor straaljagervluchten, zegt nog altijd 55 procent van de ondervraagden akkoord te gaan als die op het vliegveld bij Lelystad zou komen. In Twente, waar al geruime tijd niet meer wordt gevlogen, is dat 60 procent. procent. Noord-Drenthe, in de omgeving van vliegveld Eelde, is duidelijk minder positief met 44 procent.
Meer uitgeven dan NAVO-norm
De uitkomsten passen in de brede steun die uit het onderzoek naar voren komt voor extra defensie-inspanningen. Ruim acht op de tien vinden het goed dat defensie meer geld krijgt. De meeste Nederlanders zouden er zelfs voor zijn als dat meer wordt dan de 2 procent van het nationaal inkomen die op dit moment nog geldt als de NAVO-vorm voor defensie-uitgaven.
Een dure wens; 1 procent erbij kost de schatkist 10 miljard euro. De grootste groep wil dat betalen uit het laten oplopen van de staatsschuld. Niet of nauwelijks steun is er voor het snijden in zorg of onderwijs ten bate van het leger.
Een woordvoerder van BBB-staatssecretaris Tuinman van Defensie zegt de uitkomsten van de enquête te beschouwen als “een steun in de rug voor de opgave waar we als Nederland samen voor staan”.