Meerdere musici die hebben gewerkt onder Jaap van Zweden zeggen dat de topdirigent zich al lange tijd schuldig maakt aan grensoverschrijdend gedrag. Dat meldt het KRO-NCRV-onderzoeksprogramma Pointer op basis van veelal anonieme gesprekken met meer dan vijftig musici en stafleden van orkesten.
De woordvoerder van Van Zweden zegt tegenover de NOS dat de dirigent geschrokken is door de aantijgingen. Hij stelt dat Van Zweden de uitzending nog niet heeft gezien.
Gekleineerd
Musici uit binnen- en buitenland vertellen in het programma dat ze zijn geschoffeerd en gekleineerd door Van Zweden, in het bijzijn van hun collega’s. Een aantal stelt dat het werken met de dirigent een “blijvende impact” op hen heeft gehad.
Zo zouden meerdere musici zich hebben ziekgemeld of medicijnen gebruiken vanwege het gedrag van Van Zweden. “Hij schreeuwt naar je alsof je een kind van vier bent”, citeert Pointer een Amerikaanse musicus. “Iedereen is bang voor hem”, stelt een ander. “Tot de directie aan toe.”
De redactie van het programma sprak ook met bestuurders van orkesten waar Van Zweden leiding aan gaf. Zij zeggen geen officiële klachten te hebben gehad, maar waren wel informeel op de hoogte over de zorgen rond de omgangsvormen van de topdirigent.
‘Geen excuus’
Van Zweden zegt in een reactie bij Pointer dat hij geschrokken is van het beeld dat de verklaringen oproepen. “De realiteit is dat ik als dirigent voortdurend mensen aanspreek op wat er beter kan. Soms gebeurt dat op intense toon en als dat in het bijzijn van 120 anderen gebeurt, is dat niet altijd prettig. Ik weet dat ik veeleisend kan zijn.”
“Dat mag echter nooit een excuus zijn voor een werkomgeving die leidt tot verkramptheid of het gebruik van kalmeringsmiddelen.”
Grote carrière
Van Zweden, die zijn loopbaan begon bij het Concertgebouworkest, wordt gezien als een van de grootste Nederlandse dirigenten. Hij gaf leiding aan orkesten over de hele wereld en won meerdere prijzen. De afgelopen jaren was hij de chef-dirigent van het Philharmonisch Orkest van Seoul. Eind vorig jaar liet hij weten aan de slag te gaan voor het prestigieuze symfonieorkest van de Franse publieke omroep.
De aflevering van Pointer is vanmiddag vanaf 16.00 uur te zien op YouTube. Daarin zit ook de volledige reactie van Van Zweden.