Suriye’nin başkenti Şam’da bir zamanlar devrik Beşar Esad rejiminin kimyasal silah depolamak amacıyla kullandığı tesis, ilk kez görüntülendi. Havadan çekilen görüntülerde tesisin yüksek bir tepede kurulu olduğu ve çevresinde yüksek toprak yığınlarının bulunduğu görüldü.
Kimyasal silah kullanımını inceleyen soruşturma ekibinde 2013’te görev yapan bir yetkili, Suriye’de kimyasal silahların kullanıldığı tesisle ilgili bilgi verdi.
Yetkili, BM heyetinin 2013’teki denetiminde tesiste devrik Esad rejimin kimyasal silah stokunu belgelediğini ifade ederek, “Bu depo, kimyasalların tutulduğu yerlerden sadece birisiydi. O dönemde uluslararası baskılar sonucu silahlar imha edildi.” dedi.
Havadan çekilen görüntülerde tesisin yüksek tepede kurulu olduğu ve çevresinde yüksek toprak yığınlarının bulunduğu görüldü.
Bunun üzerine ABD’nin, daha önce duyurduğu kırmızı çizgiyi ihlal ettiği gerekçesiyle Suriye’ye müdahalede bulunması beklentisi doğmuştu.
Rusya, rejimin tüm kimyasal silah stokunu imha etmesi teklifini getirerek müdahaleyi engellemişti.
Taraflar, 15 Eylül 2013’te anlaşmış, imha işlemi başlatılmıştı. İşlemin 19 Ağustos 2014’te tamamlandığını duyurulmuştu. Ancak imha edilen stok, Esad’ın bildirdiği envanterle sınırlı kalmıştı.
İlk kimyasal silahlı saldırısını Aralık 2012’de Humus’un Beyyada semtinde yapan rejim, en son saldırısını ise 19 Mayıs 2019’da Lazkiye’ye bağlı Kebine köyüne düzenledi.
Rejim güçleri, 4 Nisan 2017’de İdlib’in Han Şeyhun ilçesinde sivilleri kimyasal silah saldırısıyla hedef alarak bu silahtan vazgeçmediğini gösterdi. Bu katliamda 100’den fazla sivil ölmüş, 500’den fazla sivil gazdan etkilenmişti.
Hafızalara kazınan bir diğer kimyasal silah saldırısı ise Doğu Guta bölgesinin Duma ilçesinde 7 Nisan 2018’de rejim güçlerince düzenlenmişti.
78 sivilin yaşamını yitirdiği katliamda çoğu kadın ve çocuk yüzlerce sivil zehirli gazlardan etkilenerek tedavi gördükten sonra evlerini terk etmek zorunda kalmıştı.
