ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi bir araya geldi. İki bakan, Asya’da derinleşen rekabet ve bölgesel gerilimlere rağmen iletişim hatlarını korumaya çalışıyor.
ASEAN 57. Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılmak üzere Laos’un başkenti Viyentiyan’da bulunan Blinken ile Vang, burada görüştü. Asya’da derinleşen rekabet ve bölgesel gerilimlere rağmen iletişim hatlarını korumaya çalışan ABD ve Çin’den görüşmenin içeriğine dair henüz bir açıklama yapılmadı.
İKİ ÜLKE ARASINDA GERİLİM Blinken, Vietnam, Japonya, Filipinler, Singapur ve Moğolistan’ı da kapsayan bir haftalık gezisinin ilk ayağı olan Laos’taki ASEAN 57. Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı. Başkan Joe Biden’ın yönetimi iki küresel rakip arasındaki sarsıntılı ilişkileri istikrara kavuşturmaya çalışsa da ABD ile Çin arasındaki gerilim son aylarda devam etti. Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin yanı sıra Çin’in Güney Çin Denizi’nde giderek daha iddialı adımlar atması ve Tayvan’a yönelik tehditleri son yıllarda Washington-Pekin ilişkilerini bozdu.
ÇİN VE RUSYA UÇAKLARINA MÜDAHALE Bu haftanın başlarında ABD ve Kanada’nın birleşik kuruluşu Kuzey Amerika Havacılık Savunma Komutanlığı (NORAD), Alaska yakınlarında uçan 2 Rus ve 2 Çin bombardıman uçağına müdahale etti. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Çin ve Rusya’ya ait 4 savaş uçağı için “ilk kez bu iki ülkenin birlikte uçtuğunu gördüklerini” belirtti.
ÇİN’İN RUSYA DESTEĞİ Moskova’nın Ukrayna’ya saldırısının üzerinden iki yıldan fazla bir süre geçmesine rağmen Çin’in Rusya’yı desteklemeye devam etmesi ABD, müttefikleri ve Ukraynalılar için sürekli bir gerilim noktası oldu. NATO liderleri bu ayın başlarında bir araya geldiklerinde yayınlanan ortak bildiride Pekin, Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşın “belirleyici destekçisi” olarak nitelendirildi ve Çin’in “Rusya’nın savunma sanayi üssüne büyük ölçekli destek” verdiği belirtildi. ABD ve Avrupa Birliği (AB) geçen aylarda Çin’i Rusya’nın savunma sektörünü desteklemekle suçladı ve Rusya’ya uygulanan kapsamlı tedbirlerden kaçtıkları gerekçesiyle Çin’in Hong Kong Özel İdare Bölgesi ve Çin anakarasındaki düzinelerce şirkete yaptırım uyguladı. Pekin ise Moskova’ya silah tedarik ettiğini reddetti.
İKİ LİDERİN YAKIN DOSTLUĞU Pekin, Moskova ile derinleşen siyasi, ekonomik ve askeri bağlarına ve Çin lideri Şi Cinping, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile açıkça yakın dostluğuna rağmen kendisini çatışmada tarafsız bir barış arabulucusu olarak konumlandırmaya çalıştı. Bu hafta başında Vang, ziyarette bulunan Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba’ya Pekin’in “barışa katkıda bulunan tüm çabaları desteklediğini” söyledi. Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’ya başlattığı saldırısından bu yana Çin ilk kez üst düzey bir Ukraynalı yetkiliyi ağırladı. Buna karşılık hem Rusya Devlet Başkanı Putin hem de Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bu süreç içerisinde Pekin’de pek çok kez ağırlandı.