Ortadoğu’da tansiyon her geçen gün tırmanmaya devam ediyor. Bölgede baş gösteren İsrail şiddeti giderek artarken, ABD’nin karar alma sürecindeki etki gücü ise azalıyor. Askeri analistlere göre ABD, uzun zamandır kendisini Ortadoğu’da kilit oyuncu olarak görüyor. Ancak en yakın müttefiki birden fazla cephede savaş yürütürken ABD hükümeti bölgedeki çatışma üzerinde etkisini giderek kaybediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu dizginleme gücünü de kaybeden Amerikan hükümeti, Gazze’de bir yıldır devam eden savaşı sona erdirmek konusunda da yetersiz kalmış durumda.
İsrail’in İran’a yönelik son askeri saldırılarının yarattığı toz duman yatışırken, analistler ve eski diplomatlar bir şeyin açık olduğunu söylüyor: İsrail’in Ortadoğu’daki şiddet eğilimi artıyor.Amerika Birleşik Devletleri, müttefiki birden fazla cephede savaş yürütürken etki gücünü giderek kaybediyor.
ABD merkezli New York Times gazetesine göre bu, çığır açıcı bir değişim. ABD hükümeti, uzun zamandır kendisini Ortadoğu’da kilit oyuncu olarak görüyor.
İsrail, Lübnan’daki Hizbullah, Gazze’deki Hamas ve destekçileri İran gibi devletlere saldırılar düzenlerken, ABD Başkanı Joe Biden’ın etkisi ciddi şekilde sınırlanmış durumda.ABD’nin bazı çabaları hala nüfuz belirtileri gösteriyor. İran bu ayın başlarında İsrail’i balistik füzelerle vurmuştu.
Bu saldırıya misilleme olarak İsrail, İran’daki nükleer tesislere veya petrol üretim tesislerine saldırı yapılmaması yönündeki Amerikan uyarılarını dikkate aldı.Ancak Gazze’de ateşkes için Amerikan öncülüğündeki müzakereler gibi daha iddialı çabalar bir ilerleme kaydetmede başarısız oldu.
ABD, Ortadoğu’yu topyekün savaştan koruyacak kapsamlı bir plan önermedi, hatta uygulamaya koyamadı.New York Times iddialarına göre ABD’nin, Hizbullah ve İran’la çatışmayı tırmandıran ve Hamas lideri Yahya Sinvar’ın öldürülmesine rağmen Gazze’deki askeri harekatı sürdüren Başbakan Binyamin Netanyahu üzerinde de fazla bir etkisi olduğu görünmüyor.
Eleştirmenler, İsrail’in savaştan sonra ne olacağına dair hiçbir planı olmadan çatışmayı tırmandırdığını söylüyor.Askeri analistlere göre Çin ve Rusya gibi düşman ülkeler, ABD’nin İsrail’i dizginleyememe veya Ortadoğu’daki çatışmayı kontrol altına alamama beceriksizliğini fark etmiş durumda.
Bölgedeki daha geniş bir çatışma neredeyse kaçınılmaz olarak ABD’yi de içine çekecektir.Ortadoğu’da tırmanan çok cepheli savaş, ABD’deki yoğun siyasi belirsizlik döneminde gerçekleşiyor.
İsrail’in İran’a yönelik misilleme saldırısı, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile eski Başkan Donald Trump arasında çekişmeli geçecek gibi görünen başkanlık seçimlerinden sadece 10 gün önce gerçekleşti.Harris, Beyaz Saray’ın İsrail’e yönelik kararlı destek politikasının seçim kampanyasında kendisine sorun yarattığını kabul etmesine rağmen, Gazze savaşı konusunda Biden ile aralarında pek bir görüş ayrılığı olmadığını gösterdi.
İsrail’in İran’a yönelik saldırısını orantılı tutması, seçim öncesinde seçeneklerini açık tutmuş olabilir.
Daha agresif bir saldırının, gelecekteki muhtemel bir Harris yönetimiyle ilişkileri bozma potansiyeli olurdu.
Analistler, Trump kazanırsa İsrail’in İran’a karşı enerji veya nükleer tesisleri hedef almak gibi daha agresif eylemlerde bulunabileceğini öne sürüyor.Netanyahu hala yolsuzluk davaları nedeniyle yargılanma ihtimaliyle karşı karşıya ve aşırı sağcı bakanlarla bir koalisyon hükümeti yönetiyor.
Bu bakanlardan bazıları Gazze çatışmasını Filistin halkını sürgün etmenin bir bahanesi olarak görüyor.Askeri analistler ise Ortadoğu’ya yönelik istilacı bir İsrail vizyonu olduğu konusunda hemfikir.
Ancak bu vizyon hedefine ulaşmaktan çok uzak ve sadece Ortadoğu’daki çatışmanın devamını sağlayacağından endişe ediliyor.