Suriye’de silahlı muhalif gruplar ile Beşar Esad güçleri arasında çatışmalar devam ediyor. 28 Kasım’dan bu yana tüm dünyanın gözü Suriye’de. Esad müttefikleri ve karşıtlarından çatışmalara ilişkin farklı açıklamalar yapıldı. Peki hangi ülke, nasıl tepki verdi? (Haber: Derya Doğan)
Suriye’de Heyet Tahrir Eş-Şam’ın (HTŞ) başını çektiği muhalif güçleri, 28 Kasım’dan bu yana Esad güçleriyle çatışıyor.
Silahlı muhaliflerin Halep’e başlattığı saldırı, dünyanın gündemine oturdu.
Birçok ülke, gelişmeler ilişkin farklı açıklamalar yaptı.ABD ve müttefikleri Fransa, Almanya ve İngiltere yaptıkları ortak açıklamada Suriye’de “gerilimin düşürülmesi” çağrısında bulunarak sivillerin ve altyapının korunmasını istedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yayınlanan ve Suriye’de barış sürecini onaylayan 2015 tarihli BM kararına atıfta bulunulan açıklamada, şöyle denildi: “Mevcut tırmanış, çatışmaya BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda Suriye’nin öncülüğünde siyasi bir çözüm bulunmasına duyulan acil ihtiyacın altını çizmektedir.”İngiltere Dışişleri Bakanlığı, Suriye’deki mevcut durumun Beşar Esad yönetiminin, siyasi süreçlere katılmayı sürekli olarak reddetmesi nedeniyle ortaya çıktığını belirtti.
Bakanlık sözcülüğünden yapılan açıklamada, “Tüm tarafları, daha fazla acıyı, savunmasız insanların yerinden edilmesini ve hayati insani yardımların aksamasını engellemek için siviller ile altyapıyı korumaya çağırıyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, çatışmanın taraflarına, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararı doğrultusunda müzakereleri destekleme ve katılma çağrısı yapıldı.İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, Rusya’nın Halep’teki hava saldırısında “Terra Sancta Koleji”nin vurulması nedeniyle harekete geçti.
Saldırı sonucu kolejde maddi hasarın oluştuğunu belirtilirken, Bakan Tajani, İtalya’nın Moskova Büyükelçisi Cecilia Piccioni’den Rus yetkililer nezdinde girişimde bulunmasını istedi.
İtalya Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “İtalya’nın Şam Büyükelçiliği şehirden güvenli çıkışları kolaylaştırmak için yurttaşlarla sürekli temas halinde” denildi.Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Suriye’de muhaliflerin Halep ve çevresindeki ilerleyişini, Suriye’nin destekçilerinin başka çatışmalarda güç kaybetmesine ve dikkatlerinin dağılmasına bağladı.
Sullivan, CNN haber kanalına yaptığı açıklamada, Suriye’deki muhalif güçlerin Halep’i ele geçirmesiyle ilgili, “Yıllardır kendilerini hırpalayan üç aktöre baktılar: İran, Rusya, Hizbullah. Onları daha önce olduğundan daha zayıf ve daha savunmasız gördüler ve bundan faydalanmaya çalıştılar” ifadelerini kullandı.
“Bu saldırının hızı bence Suriye hükümetini ve bölgedeki diğer gözlemcileri çok şaşırttı” diyen Sullivan, hem bu gelişmelerin hem de Ukrayna’daki mevcut durumun, Rusya ve İran’ın “daha zayıf bir stratejik konumda bulunmalarının doğal sonucu” olduğunu vurguladı.Sullivan, Suriye’nin Halep ve İdlib kentlerindeki son gelişmelerin, bölgedeki ABD güçleri için risk oluşturup oluşturmadığı konusunda şunları söyledi:
“Şu anda, DEAŞ ile savaşmak için Suriye’de konuşlanmış olan güçlerimizin, bu özel saldırının gerçekleştiği bölgeden farklı bir yerde oldukları için yakın bir risk altında olmadıklarına inanıyoruz. Ancak halen, İran, Irak ve Suriye’deki Şii milis gruplarının tehdidi altında bulunuyorlar. Her gün onların korunmasını sağlamak ve onlara yönelik saldırılara yanıt vermek için çalışıyoruz.”Irak Ortak Operasyonlar Komutan Yardımcısı Korgeneral Kays el-Muhammedavi, Suriye’de yaşanan çatışmaların ardından Irak-Suriye sınırının kapatıldığını açıkladı.
Irak Başbakanı Muhammed Şii Sudani, Suriye’nin güvenliğinin Ortadoğu için kritik öneme sahip olduğunu söyledi.Rusya’dan yapılan açıklamada, “Halep çevresindeki durum Suriye’nin egemenliğinin ihlalidir” denildi.
Kremlin, Suriye’yi Halep çevresinde acilen “düzeni sağlamaya” çağırdı.