Suriye’de Esad rejiminin çöküşünün ardından, 24 yıllık insan hakları ihlalleri birer birer ortaya çıkıyor. Kemiklerle dolu olan Tadamon, toplu mezar olarak biliniyor. Kötü şöhretli Tadamon’u “infaz sokağı” olarak adlandıran Suriyeliler, burada yaşanan katliamın acısını hala yüreğinde taşıyor. İşte tanıkların ifadeleriyle Tadamon’da yaşananlar…
Şam’ın Tadamon bölgesi, Suriye’nin Beşar Esad yönetimi altında yıllarca süren cinayetlerden sonra kemiklerle doldu.
Reuters haber ajansına konuşan mahalle sakinleri, olayın 2013 yılında meydana geldiğini, ancak cinayetlerin yakın zamana kadar devam ettiğini belirtti.
Mahalleliler, Suriye güvenlik güçlerinin düzenli olarak bölgeye adam getirdiğini gördüklerini, silah sesleri duyduklarını ve sonrasında yanık et kokusu aldıklarını söyledi.
Yıllar geçtikçe, Suriye silahlı kuvvetlerinin kullandığı araçların elleri bağlı insanları Tadamon katliamının gerçekleştiği düşünülen yerin paralelindeki küçük bir sokağa getirdiğini gördüğünü belirtti.
El Darra, “Geceleri bunu duyardınız. Atılan her kurşun bir adama isabet ediyordu” dedi. Toprak sokağı ve yanındaki yıkık dökük binaları işaret ederek, “burası tüm cesetler için mezarlıktı” diye ekledi.
“Burası infaz sokağı olarak biliniyordu. Bu sokağa gelen herkes kayıp sayılırdı” diyen Houriya, güvenlik güçlerinin komşularından sık sık toplu mezar kazmalarına yardım etmelerini istediğini ifade etti.
“Bunlar hafızamızdan çıkmayacak” diyen Houriya, “Her yerde cesetler. Bu insanlar için normal bir şey haline gelmişti” diye ekledi.
Darra, “Bir şey söyleyemezdik, yoksa evinizi yakarlar ya da oğlunuzu öldürürlerdi. Çok çirkindi, çok çirkindi” diye konuştu.
Ancak şimdi, Esad’ın devrilmesinin üzerinden bir hafta geçmişken, bölge sakinleri ve insan hakları araştırmacıları bölgenin kordon altına alınmasını ve ölümlerden sorumlu olanların hesap vermesini umuyor.
Zayadin, toplu mezarın Esad’ın devrik hükümetinin güçleri tarafından çoktan boşaltılmış olma riski bulunduğunu söyledi ve “Aileler burada ne olduğunu bilmeyi hak ediyor” diye ekledi.
Hem Esad hem de kendisinden önce devlet başkanı olan ve 2000 yılında ölen babası Hafız, hak grupları ve hükümetler tarafından ülkenin kötü şöhretli hapishane sistemindeki toplu infazlar da dahil olmak üzere yargısız infazlarla suçlandı.
Esad ihlalleri gerçekleştirdiğini defalarca reddetti ve muhaliflerini terörist olarak resmetti.
Şüpheli mezarın yeri İnsan Hakları İzleme Örgütü araştırmacıları tarafından uydu görüntüleri ile videodaki sahne eşleştirilerek tespit edildi.
Bölgede henüz tam bir inceleme yapılmamış olsa da, grup şimdiden çok sayıda öldürme izine rastladı.
Zayadin, “İnsan kalıntıları, kemikler, kafatasının bir kısmı, parmaklar, kaburgalar bulduk, toplu mezarı çevreleyen tüm alana yayılmıştı, bu da burada bildiğimizden çok daha fazlasının yaşandığını gösteriyor” dedi.
Bazıları bu yılın başlarında Suriye’nin o zamanki hükümet güçlerinin bölgeden bazı kemikleri çıkardığını gördüklerini ve mezarın, önemli kanıtlarla birlikte kazılmış olmasından korktuklarını ifade etti.
Pazar günü Esad’ın devrilmesinden sonra Suriye hapishanelerinin açılması da benzer korkulara yol açmış, aktivistler ve tutuklu yakınlarını arayan aileler, kaçan askerlerin akıbetleri ile ilgili kanıtları yok etmiş olmasından korktuklarını söylemişlerdi.
