Uzman antropolog merak edilen sırrı açıkladı: Türkiye’deki kedilerle insanlar arasında nasıl bir bağ var?

6 januari 2025

Harvard mezunu hekim ve tıbbi antropolog Gideon Lasco, Türkiye’deki kedilerin toplumla olan eşsiz ilişkisini gözlemledi ve bunun kültürel kökenlerini ZME Science’ta kaleme aldı. Lasco’nun yazısında, kedilerin Osmanlı’dan günümüze uzanan hikayesi, İslamiyet’teki yeri ve onların bağımsız ruhlarının insanlarla kurduğu bağ ele alındı.

Türkiye’nin dört bir yanında sokak kedilerinin rahatça dolaştığını ve halkın onları sahiplendiğini belirten Lasco, “Kediler yalnızca sokaklarda değil, restoranlarda, otellerde ve hatta camilerde bile sıcak bir kabul görüyor,” dedi. İstanbul’daki bir imamın, camiye kedilerin girişine izin vererek onlara hoşgörülü bir alan sunduğunu aktardı.

İslamiyet’in kedilere duyulan sevgide önemli bir rol oynadığını belirten Lasco, Hz. Muhammed’in kedilere olan sevgisine dair anlatıların bu kültürel bağın temellerinden biri olduğunu ifade etti.

Osmanlı döneminde kedilerin, kemirgenlerle mücadelede vazgeçilmez bir yere sahip olduğunu söyleyen Lasco, tarihçi Ekrem Buğra Ekinci’nin araştırmalarına dayanarak, o dönemde kedi hastaneleri ve bahçelerinin bulunduğunu belirtti. İstanbul’un yazılı kaynaklarında, büyük sokak kedisi popülasyonlarının halk tarafından beslendiği ve korunduğu bilgisine de yer verdi.

2023’teki Maraş ve Hatay depremlerine de değinen Lasco, Türk halkının enkaz altındaki kedileri kurtarmak için gösterdiği çabayı ve kedilerin bu iyiliğe olan sessiz minnettarlığını örneklerle anlattı. Kurtarıcılarının yanından ayrılmayan kedilerin hikayeleri, insan ve hayvan arasındaki bağın ne kadar derin olabileceğini gözler önüne serdi.

Lasco, tarih boyunca kedilere olan yaklaşımın her toplumda farklılık gösterdiğini vurguladı. Orta Çağ Avrupa’sında kedilerin şeytanla ilişkilendirilmesi ve katledilmeleri, Kara Veba gibi salgınların yayılmasına neden olmuş olabilir.Ancak Türkiye’de kedilerin bağımsızlıklarına duyulan saygı, onları toplumun vazgeçilmez bir parçası haline getirdi.

“Bu yazıyı Doğubayazıt’ta, iki kedinin çevremde dolaştığı bir kafede yazdım,” diye belirten Lasco, Türkiye’den ayrılmasına rağmen yaşadığı deneyimlerin ve karşılaştığı kedilerin hafızasında derin bir iz bıraktığını ifade etti.