ABD’nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehrini vuran dev orman yangını, itfaiyecilerin başa çıkmaya hazır olduğu her şeyi hızla geride bıraktı. İtfaiyecilerin yangının etrafında kısa bir kontrol hattı bile oluşturabilmesi 4 gün sürdü. Peki itfaiyeciler, yangınla mücadeleye ilişkin ne söylüyor? Los Angeles yangınlarını durdurmak neden bu kadar zor?
Yangın, yarım saat içinde 150 futbol sahası büyüklüğüne ulaştı ve bir gün sonra Manhattan’dan daha büyük bir alana yayıldı.
İtfaiyecilerin yangının etrafında kısa bir kontrol hattı bile oluşturabilmesi 4 gün sürecekti.
Yine de, Palisades yangını salı sabahı alevlenmeden çok önce, agresif bir yangınla mücadele için hazırlıklar başlamıştı.
Washington Post’un haberine göre Los Angeles İtfaiyesi, Güney Kaliforniya’da tehlikeli derecede şiddetli ve kuru Santa Ana rüzgârları tahminlerine dayanarak, o sabah istasyonlarında hazır tuttuğu 98 itfaiye aracının yanı sıra, çoğu kuzeyde, San Fernando Vadisi’ndeki yüksek riskli bölgelerde olmak üzere çok sayıda ilave itfaiye aracı hazırladı.
Los Angeles İtfaiyesi, nadir görülen bir adım atarak görevde olmayan tüm itfaiyecilerini göreve çağırırken, Güney Kaliforniya’daki departmanlardan da ekipler topladı.
Kasırga şiddetindeki rüzgârlar salı ve çarşamba günleri erken saatlerde hava yoluyla yangınla mücadeleyi engellediğinde, ekipler yüzlerce kişinin kaçmasına yardım ederek ve ellerinden gelen her türlü mülkü korumak için çabalayarak yerden çalıştı.
Ancak alevleri durdurmak için hiçbir şey yapamadılar.
Belediye Başkanı Karen Bass perşembe günü, yangın krizi sona erdiğinde neyin yanlış gitmiş olabileceğini değerlendirme sözü verirken, Kaliforniya Valisi Gavin Newsom dün su kıtlığıyla ilgili bağımsız bir soruşturma yapılması çağrısında bulundu.
Ancak herhangi bir hatanın ne kadar sürede ortaya çıkacağı belli değil: Cuma günü rüzgârlar hafiflese de tehlikeli Santa Ana rüzgârlarının önümüzdeki hafta başında yeniden şiddetleneceği tahmin ediliyor.
Yetkililer, bu üzücü olaydan dört gün sonra, ne Palisades Yangını’nın ne de devasa Eaton Yangını’nın yüzde 10’dan fazla kontrol altına alınamadığını belirttiler.
Yetkililerin söylediğine göre bu yangınlar en az 11 kişinin ölümüne ve 34 bin dönümlük alanda binlerce yapının tahrip olmasına neden oldu.
Şehir liderleri, itfaiye yetkilileri ve yangınla mücadele uzmanları bunu, hiçbir ilave yangın söndürme çalışmasının ya da su depolarının önleyemeyeceği bir felaket olarak tanımlıyor.
Normalde Kaliforniya’nın yağışlı mevsiminde tarihi bir rüzgar fırtınası ve hızla gelişen kuraklığın bir araya gelmesi, Los Angeles İtfaiye Şefi Kristin Crowley’nin “Los Angeles tarihindeki en yıkıcı doğal felaketlerden biri” olarak nitelendirdiği yangını körükleyecek kadar aşırı bir hava yarattı.
Bu durum, iklim bilimcilerin bileşik felaket olarak adlandırdıkları, insan kaynaklı iklim değişikliğinin etkilerinin sıradan doğal ve insan kaynaklı faktörlerin bir araya gelmesini güçlendirerek ezici bir kriz yarattığını gösterdi.
Çarşamba günü düzenlenen ve Eaton Yangını ile ilgili gelişmelerin aktarıldığı basın toplantısında bir itfaiye şefi, felaketin böylesine tarihi bir boyuta ulaşmasını engellemek için çok az şeyin fark yaratabileceğini vurguladı.
Pasadena İtfaiye Şefi Chad Augustin, “Açık konuşacağım: Çok daha fazla suyumuz olabilirdi. Bu rüzgarla yangını durduramazdık” dedi.
Yangın çemberi oluşturmayı çok tehlikeli ve neredeyse imkânsız hale getiriyorlar. Alevleri yatay olarak 200 metreye kadar yükseltir ve kızgın kor toplarını bir ya da iki mil uzağa taşıyabilecek hızlarda uçurarak nokta yangınları olarak bilinen yangınları başlatırlar.
Maryland Üniversitesi Yangından Korunma Mühendisliği Bölümü Başkanı Arnaud Trouvé, “Bir ateş hattı yerine, her yere aynı anda yayılan bir yangına sahip olursunuz” dedi.
Uluslararası İtfaiyeciler Birliği’nin orman yangını/kent-arayüzü yangın programları koordinatörü Joe Ten Eyck, aşırı rüzgarlarda helikopterlerin yere bu kadar alçaktan uçmasının da güvenli olmadığını söyledi.
“İtfaiyeciler havadan saldırabilseler bile, bu kadar güçlü rüzgarlar su damlalarını alevleri söndürmede etkisiz hale getiriyor” diye ekledi.
Los Angeles İtfaiyesi sözcüsü Margaret Stewart, “Helikopterler olmadan, bu tür bir çalı yangınını yerde durduramayız” dedi.
Çarşamba günü geç saatlerde Hollywood Hills’i tehdit eden bir yangının hızla kontrol altına alınması ve 43 dönümle sınırlandırılması belki de uçakların ne kadar büyük bir fark yaratabileceğini gösteriyor.
Daha sakin esen rüzgârlar uçakların yakındaki rezervuarlardan aldıkları suyla alevleri söndürmesine olanak sağladı.
Bu belki de yangın söndürme çabalarını boşa çıkaran ve ekiplerin kaydetmeyi umdukları ilerlemeyi önemli ölçüde sınırlayan koşullardan ilk kurtuluştu. Pasadena itfaiye şefi Augustin, Eaton Yangını çarşamba günü Altadena topluluğunu yakıp kavururken, yorgun itfaiyecilerden oluşan bir ekibin 15 ayrı evdeki yangınlarla 28 saat boyunca mücadele ettiğini söyledi.
“Hiçbirini kurtaramadılar. Ama iki ya da üç blok ötedeki evlerin yanmasını önlediler” diye konuştu.
Sosyal medyada L.A. itfaiye ekiplerinin, şehir itfaiyesinin bütçesinde yapılan kesintiler nedeniyle yangınlarla mücadeleye daha az hazırlıklı olduğu iddiaları paylaşıldı.
Bütçe belgeleri itfaiye departmanı için 17.6 milyon dolarlık bir kesinti yapıldığını ve 2024-2025 bütçesinin yaklaşık 820 milyon dolar olduğunu gösteriyor.
Herhangi bir kesintinin yangına müdahaleyi etkilemediğini belirtti.
Ancak yerel televizyon kanalı Fox 11 ile yaptığı bir röportajda, muhabirin Crowley’e kent yönetiminin itfaiye teşkilatını başarısızlığa uğratıp uğratmadığını tekrar tekrar sorması üzerine Crowley “Evet” yanıtını verdi.
İtfaiye yetkilileri ayrıca daha fazla itfaiyeci ya da ekipmanla Palisades ve Eaton yangınlarının yanı sıra daha kuzeydeki Hurst ve Lidia yangınlarını da kontrol altına alabilecekleri yönündeki iddiaları küçümsemeye çalıştı.
İlçe İtfaiye Şefi Anthony Marrone, “Los Angeles’ta bu büyüklükteki dört ayrı yangına müdahale edebilecek kadar itfaiyeci yok. Biz hazırlıklıydık” dedi.
