Türkiye Cumhuriyeti Hahambaşı 85 yaşındaki Rav İsak Haleva’nın İstanbul’da hayatını kaybettiği bildirildi. Vefat haberi ardından “hahambaşı” ile ilgili ayrıntılar merak konusu oldu. Peki, hahambaşı ne demek? Hahambaşı görevleri neler?
Haham veya rabbi (İbranice), Yahudilikte din adamıdır. Haham sözcüğü, Sami bir dil olan İbranicede bilge adam anlamına gelir ve Yahudi yasalarını bilen, Tanah’ı iyice öğrenmiş kişileri tanımlamak için kullanılır. Hahambaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve modern Türkiye’de Yahudi cemaatinin en yüksek dinî lideri, yani başhaham anlamına gelir. Osmanlı döneminde, hahambaşılık makamı, Yahudi cemaatinin resmî temsilcisi olarak saraya karşı görev yapardı. Günümüzde de hahambaşı, Türkiye’deki Yahudi cemaatinin ruhani lideri olarak tanınır.
HAHAMBAŞI GÖREVLERİ
Hahambaşının görevleri, Yahudi cemaatinin dinî ve sosyal hayatını düzenlemek ve yönetmekle ilgilidir. Genel olarak hahambaşı şunları yapar: Dini Liderlik: Cemaatin dinî lideri olarak hahambaşı, Yahudi dini yasalarına (Halaha) uygun olarak dini konularda rehberlik eder. Sinagogların, din adamlarının ve diğer dinî kurumların denetiminden sorumludur. Dini Törenler: Yahudi bayramları, düğünler, cenazeler ve diğer önemli ritüellerde cemaat üyelerine rehberlik eder ve bu törenlerin doğru bir şekilde yapılmasını sağlar. Eğitim: Hahambaşı, dini eğitim veren kurumları denetler ve cemaatin eğitim ihtiyaçlarını karşılamaya çalışır. Gençlerin Yahudi dini ve kültürü hakkında bilgi sahibi olmalarını teşvik eder. Hukuki Meseleler: Yahudi dini hukukuna göre çözülmesi gereken meselelerde cemaat üyelerine danışmanlık yapar ve kararlar alır. Cemaat Temsiliyeti: Hahambaşı, Yahudi cemaatinin resmî temsilcisi olarak hükümetle ve diğer dini liderlerle ilişkileri yürütür. Cemaatin hak ve çıkarlarını savunur. Sosyal Yardım: Cemaatin sosyal refahını sağlamak için sosyal yardım faaliyetlerini yönetir ve fakirlere, hasta olanlara yardım eder.
