ABD’nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehrini kül eden orman yangınlarının nasıl başladığı hâlâ belirsiz. Sosyal medyada çok sayıda komplo teorisi ortaya atılıyor. Bunlardan biri, yangının yönlendirilmiş enerji silahları ile çıkarıldığı iddiası. Peki Los Angeles yangınları nasıl çıktı sorusu yanıt buldu mu? Uzmanlar bu iddialar için ne diyor?
Los Angeles’ta büyük yıkım yaratan ve en az 24 kişiyi öldüren orman yangınlarının çıkış nedenleri tartışma konusu.
Sosyal medyada ortaya atılan iddialardan biri yangının lazer silahları ile çıkarıldığına yönelik komplo teorisi.
Bu, benzer felaketlerde paylaşılan bir komplo teorisi.
Ancak uzmanlar, alevlerin alışılmadık derecede güçlü Santa Ana rüzgarları ve kuru koşullar tarafından körüklendiğini ve lazer silahlarının kullanıldığı iddiasını destekleyen hiçbir kanıt olmadığını söylüyor.
AFP’ye göre benzer iddialar Instagram, Threads ve Rumble’da da İspanyolca ve Fransızca olarak yayıldı.
Bazıları bu iddiaları, 2023 Maui orman yangınlarıyla ilgili, belirli çatı renklerine sahip evlerin kurtulduğu ya da yapılar ve araçlar yanarken bile ağaçların ayakta kaldığına dair kanıtlar da dahil olmak üzere, çürütülmüş benzer teorilerle ilişkilendirdi.
Eşi benzeri görülmemiş orman yangınları 16 Ocak itibarıyla en az 24 kişiyi öldürdü, evleri tahrip etti ve binlerce dönüm araziyi yaktı.
Uzun süredir komplo teorilerinin hedefi olmasına rağmen, salgınları askeri kullanım için geliştirilen deneysel enerji silahlarıyla ilişkilendiren herhangi bir kanıt bulunmuyor.
Uzmanlar, orman yangınlarının bölgede yıllardır bir sorun olduğunu ve alışılmadık derecede kuru koşullar ve şiddetli rüzgarların bunları çok daha kötü hale getirdiğini söylüyor.
Ulusal Hava Durumu Servisi ve yerel hükümet birimlerinin uyarıları, 7 Ocak gibi erken bir tarihte tehlikeli yangın koşullarını öngörüyordu.
Kaliforniya Üniversitesi profesörü ve Ulusal Yangından Korunma Ajansı Danışma Kurulu Başkanı Michael Gollner, şunalrı söyledi: “Yağmursuzluktan kaynaklanan kuru yakıt ve aşırı rüzgarlar yangınların çok hızlı yayılmasına neden oluyor. Hangi küçük kıvılcımın başlattığı önemli değil, çünkü rüzgarlar çok yüksek ve bitki örtüsü çok kuru, itfaiyecilerin yapabileceği hiçbir şey yok, bu yüzden rüzgarlar dinene kadar yayılıyor. Açıkçası yönlendirilmiş enerji silahları pek olası değil.”
Colorado Üniversitesi Ulusal Güvenlik Girişimleri Merkezi direktörü ve yönlendirilmiş enerji silahları uzmanı Iain Boyd da 9 Ocak’ta AFP’ye, kasıtlı yangınlarla ilgili diğer çürütülmüş iddialarda atıfta bulunulan teknolojiyle ilgili bir araştırma makalesine atıfta bulundu.
Boyd makalesinde “Yüksek enerjili lazerler kullanan ordular için en önemli zorluklardan biri, uzaktan faydalı etkiler yaratmak için gereken yüksek güç seviyeleridir” dedi.
“Gökyüzünden yüksek enerjili bir lazerle bitki örtüsünü tutuşturmak için gereken güç seviyesi, büyük bir uçağa monte edilmiş büyük bir güç kaynağı gerektirecektir” diye ekledi.
Boyd ayrıca, yangınları tutuşturan görünür ışınları gösterdiğini iddia eden videoların bu tür bir teknoloji olmayacağını belirtti.
Boyd, yangınların başlatıldığını gösterdiği iddia edilen bazı görüntülerde lazer ışınlarının yeşil olduğunu, ancak yüksek enerjili lazerlerden gelen ışınların görünmez olduğunu söyledi.
Yangınların belirli bitki örtüsünü etkilemediği iddialarına rağmen, AFP ve diğer haber kuruluşlarından gelen görüntüler çok sayıda ağacın tahrip olduğunu gösterdi.
Ormancılık uzmanları, bazı ağaçların nem depoladıkları için yangına karşı daha dirençli olabileceğini söylüyor. Diğer faktörlerin de etkisi olabilir.
Ulusal Orman Vakfı web sitesinde, “Yangına eğilimli bölgelerdeki ağaçlar kısmen daha kalın kabuk geliştirir, çünkü kalın kabuk alev almaz veya kolayca yanmaz. Ayrıca gövdenin iç kısmını, su ve besin taşıyan canlı dokuları, yüksek frekanslı, düşük yoğunluklu yangınlar sırasında ısı hasarından korur” ifadeleri yer alıyor.
Kâr amacı gütmeyen Arbor Day Vakfı, bazı ağaç türlerinin kabukları, nemleri ve “alevlerin ağaç tepelerine tırmanmasını engelleyen yere yakın dallarının olmaması” nedeniyle yangına nispeten dayanıklı olduğunu belirtmektedir.
Hawaii ve Kanada’daki büyük yangınlar sırasında da ağaçların zarar görmediğine dair benzer iddialar ortaya atılmıştı.
AFP, Los Angeles orman yangınlarıyla ilgili diğer yanlış iddiaları burada da çürüttü.