Avustralyalı bilim insanları, bunamanın hafızayla ilgili olmayan iki belirgin belirtisinin, tipik semptomlardan 11 yıl önce ortaya çıkabileceğini keşfetti.
Melbourne’deki Monash Üniversitesi’nde yapılan araştırmaya göre, hızlı kilo kaybı ve yüksek seviyedeki “iyi” kolesterol, bunamanın erken uyarı işaretleri arasında yer alıyor.Araştırma ekibi, 1.078 demans hastası ile hastalığa sahip olmayan 4.312 kişinin kalp ve metabolizma sağlık verilerini inceledi. Sonuçlar, demans teşhisi konulan kişilerin, tanıdan 11 yıl öncesine kadar vücut kitle indeksi (VKİ) ve bel çevresinde belirgin bir düşüş yaşadığını ortaya koydu.Bunun yanı sıra, teşhisten yaklaşık beş yıl önce, “iyi” kolesterol olarak bilinen yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) seviyelerinin, demansı olmayan kişilere kıyasla daha yüksek olduğu gözlemlendi. HDL kolesterol, kalp ve damar hastalıklarına karşı koruyucu bir etkiye sahip olmasıyla biliniyor.Araştırmacılar, bu bulguların demans öncesinde vücudun geçirdiği değişimlere dair önemli bilgiler sunduğunu ve hastalığa yakalanma riski yüksek bireylerin erken dönemde teşhis edilerek tedavi edilebileceğini belirtiyor.JAMA dergisinde yayımlanan çalışmada, bilim insanları “Demansın uzun bir klinik öncesi evresi vardır” ifadesini kullanarak hastalığın belirtilerinin teşhisten yıllar önce başlayabileceğine dikkat çekti.İngiltere’de yaklaşık bir milyon kişinin demans hastası olduğu tahmin edilirken, bu sayının 2040 yılına kadar 1,4 milyona ulaşması bekleniyor.Araştırmada, katılımcıların 11 yıl boyunca dokuz kardiyometabolik faktörü düzenli olarak ölçüldü. Bu faktörler arasında bel çevresi, vücut ağırlığı, boy, kan basıncı, HDL ve LDL kolesterol seviyeleri ile trigliserit değerleri yer aldı.Sonuçlar, demans hastalarının vücut şekillerinde ve lipid seviyelerinde semptomların başlamasından 10 yıl öncesine kadar belirgin değişimler yaşandığını ortaya koydu.Araştırmacılar, bilişsel gerilemenin iştah azalmasına ve yemek pişirme becerilerinin kötüleşmesine yol açarak kilo kaybına neden olabileceğini düşünüyor. Demans teşhisi alan bireylerin genellikle yalnız yaşama olasılıklarının daha yüksek olduğu, bu durumun da beslenme düzenlerini olumsuz etkileyebileceği ifade ediliyor.Ayrıca, bilim insanları bunamanın beyin yapısını etkileyerek vücut kompozisyonunu değiştirebileceğini öne sürüyor. Daha küçük çaplı araştırmalar da bu hipotezi destekliyor.Çalışmanın yazarları, bulguların demans araştırmaları için önemli bir katkı sunduğunu belirtiyor. Araştırmacılar, “Sonuçlarımız, bunamadan önceki kilo kaybının daha önce bildirilenden çok daha erken gerçekleştiğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.Özellikle amiloid birikimi gibi nöropatolojik değişimlerin teşhisten 15 ila 24 yıl önce başlayabileceği düşünülüyor. Uzmanlar, vücuttaki değişimlerin semptomlar ortaya çıkmadan önce başladığını ve erken dönemde tespit edilmesinin hastalığın seyrini değiştirebileceğini vurguluyor.
