Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da uğradığı suikast, İran liderlerini dünya çapında küçük düşürdü, ateşkes umutlarını yok etti ve Ortadoğu’nun silahlı güçlerini istemediklerini iddia ettikleri tam kapsamlı bir savaşa adım adım yaklaştırdı. Peki tırmanan gerilimin ortasında, Ortadoğu’da topyekün bir savaşı durdurabilecek bir şey var mı?
İran’ın yeni seçilen cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın yemin töreninden 12 saatten kısa bir süre sonra, uzaktan kumandalı bir bombanın neden olduğu bildirilen bir patlama, Tahran’ın merkezindeki bir ordu misafirhanesini sarstı.Hedef: Hamas’ın siyasi lideri, törenin onur konuğu ve Ortadoğu’nun en çok arananlarından biri olan İsmail Haniye’ydi.Pezeşkiyan, geçen ayki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sürpriz kazananıydı.
ABD ve Avrupa ile bozulan bağları onarma sözü verdi. Birçok kişi zaferinin daha açık, daha ilerici bir dönemin habercisi olacağını düşünüyordu.
İsrail’e atfedilen ve Kudüs’te inkar edilmeyen Haniye suikastı tüm bu umutları altüst etti.Kendisini, ülkesini ve silahlı kuvvetlerini aşağılayan cüretkar saldırıdan öfkelenen İran dini lideri Ali Hamaney’in İsrail’e karşı doğrudan askeri misilleme için hazırlık emri verdiği söyleniyor.Ortadoğu, Hamas’ın 7 Ekim’de Gazze’den İsrail’e düzenlediği saldırılarından bu yana geçen sıkıntılı aylarda sık sık felaketin eşiğine geldi.
ABD medyasındaki haberler, Pentagon’un bir çok uluslu operasyon başlatmak için acele ettiğini öne sürüyor.Ancak bazı ülkeler operasyona katılmayı kabul etmeyebilir. Bu belirgin isteksizlik, İsrail hükümetine ve başbakanı Binyamin Netanyahu’ya duyulan derin öfkeyi yansıtıyor.
İran’ın bir sonraki adımı, Ortadoğu’nun kaosa sürüklenip sürüklenmeyeceği konusunda belirleyici olabilir.İran’ın İsrail ve ABD karşıtı “direniş ekseni”, Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen’deki güçleri kapsıyor.
Uluslararası mahkemelerde İsrail soykırımla, liderleri ise savaş suçlarıyla suçlanıyor.
Katar ve Mısır, Gazze katliamının durdurulması için arabuluculuk çabalarında merkezi roller oynadılar. Her iki ülke de geçen haftaki gelişmeler karşısında üzüntü ve endişelerini dile getirdi.ABD ve Avrupa da hızla tam ölçekli bir Ortadoğu savaşına çekilebilir. ABD Körfez’de büyük hava ve deniz üsleri bulunduruyor ve şimdi bölgede yeni “savunma konuşlandırmaları” yapması bekleniyor.
Amerikalı yetkililerin Irak, Suriye ve Lübnan’daki vekil güçlerin harekete geçirilmesi de dahil olmak üzere daha büyük bir İran saldırısı öngördükleri bildiriliyor.Şimdi Gazze’deki çatışma ile alevlenmiş, İran-İsrail gerilimi ile desteklenmiş, etkili bir “dur çağrısından” yoksun olan Ortadoğu ve barındırdığı tüm silahlı güçler, istemediklerini iddia ettikleri tam ölçekli savaşa kaçınılmaz bir şekilde yaklaşıyor.