Stonehenge’in merkezindeki Galler’den geldiği düşünülen “Sunak Taşı”nın aslında İskoçya’nın kuzeyinden geldiği ortaya çıktı. Yeni araştırma, taşın mineral analizleri sonucunda Orkney adalarına ait olduğunu belirledi. Bu keşif, Neolitik dönemden bugüne kadar bildiğimiz birçok bilgiyi yeniden gözden geçirmemizi sağlıyor ve Britanya’nın tarihini köklü bir şekilde değiştiriyor.
İngiltere’nin güneybatısında, Salisbury Plain’in ortasında yer alan Stonehenge, antik dünyanın en büyüleyici yapılarından biri olarak kabul ediliyor.Ancak Stonehenge’in yaklaşık 5 bin yıl önce nasıl ortaya çıktığı konusundaki tartışmalar henüz sona ermiş değil.Arkeologlar, bir asırdan fazla bir süredir Stonehenge’deki taşların bir kısmının Galler’den geldiğini ve bir şekilde 200 km uzaklıktaki Salisbury Ovası’ndaki Neolitik anıtın bulunduğu yere taşındığını biliyorlardı.Şimdi ise “şaşırtıcı” bir araştırma, Stonehenge’in merkezindeki megalitlerden birinin aslında Gallerden gelmediğini ortaya koydu.Nature dergisininde yayımlanan çalışma sonucunda bu zamana kadar Gallerden geldiği düşünülen mavi taşlarla birlikte sınıflandırılan “Sunak taşı”nın İskoçya’nın kuzeyinden geldiği keşfedildi.
Taşın jeolojik yapısındaki kimyasal analizine dayanarak bu devasa kayanın İskoçya’dan geldiği ortaya çıktı.Yeni analiz için araştırmacılar, Sunak Taşı’ndan alınan iki parçanın mineral tanelerini incelediler ve bunun zirkon, apatit ve rutil gibi bol miktarda mineraller içerdiğini ortaya çıkardılar.
Araştırmacılar, mineral bileşiminin Orcadian Havzası’ndaki kayalarla eşleştiğini keşfettiler. Orcadian Havzası, kuzeydoğu İskoçya’yı, Orkney ve Shetland adalarını kapsayan bir bölge ve Stonehenge’e yaklaşık 750 kilometre uzaklıkta.Ayrıca Sunak Taşı’nın bazı mineral tanelerinin 1 milyar ila 2 milyar yaşında olduğunu belirlediler.
Araştırma ekibi Sunak Taşı’nın muhtemelen Orkney adalarından taşınmış olmasının “sadece Stonehenge hakkında düşündüklerimizi değil, tüm Geç Neolitik hakkında düşündüklerimizi değiştireceğini” söyledi.
Ekip, keşfin Britanya Adaları’nın tamamındaki Neolitik nüfuslar arasındaki ilişkileri tamamen yeniden yazdığını belirtti.Sunak Taşı adalardan birinden geldiyse, yolculuğuna su üzerinde başlamış olmalı ve deniz ve kara taşımacılığını içermeliydi. Bu, basit bir iş değil.”Araştırmacılar, taşın yolculuğu hakkında sadece tahminler yapabilseler de, bu kadar ağır bir yükü taşımak için Orcadian Havzası ile güney İngiltere arasında deniz taşımacılık rotası”içeren toplumsal bir koordinasyon gerektirdiğini düşünüyorlar.