Bilim insanları açıkladı: Bu alışkanlık bunama riskini ciddi oranda azaltıyor! Haftada iki kez yapmak yeterli

6 december 2024

Kişinin düşünme, hafıza, öğrenme, dil kullanımı ve problem çözme gibi bilişsel işlevlerindeki bozulmayı ifade eden bunama, genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkar ve tedavisi zor bir hastalıktır. Avustralyalı bilim insanları, son yıllarda tüm dünyada artan demans hastalığını önlemek için edinilmesi gereken 4 temel faktörü açıkladı.

Queensland Üniversitesi tarafından yapılan yeni bir araştırmaya göre, bunamadan korunmanın dört temel yolu bulunuyor. Bunlar; yeterli protein alımı, düzenli egzersiz, kronik sağlık sorunlarının tedavisi ve güçlü sosyal bağlar. Bu unsurlar, yaşlı bireylerin bilişsel hastalıklara yakalanma riskini azaltıyor.

İngiltere ve Amerika’da 30 bin kişinin incelendiği dört ayrı araştırmaya göre, protein açısından zengin bir diyet, demansa yakalanma olasılığını düşüren en temel faktörlerin başında geliyor. Uzmanlar, yaşlıların her kilogram vücut ağırlığı başına günde 1 ila 1,5 gram protein tüketmesini öneriyor. İyi protein kaynakları arasında fasulye, baklagiller, balık, yumurta ve yağsız et bulunuyor.

65 yaş üstü bireylerin her hafta 150 dakika orta şiddette egzersiz (yürüyüş ya da bisiklet) yapmaları, ya da 75 dakika yüksek şiddette egzersiz (koşu ya da yüzme) yapmaları tavsiye ediliyor. Ayrıca haftada iki kez kas güçlendirici egzersizler yapmaları da gerekiyor.

Kalp hastalığı, diyabet ve artrit gibi uzun süreli hastalıkların tedavi edilmesi de oldukça önemlidir. Arkadaşlarla, aileyle veya toplulukla güçlü sosyal bağlantılar kurmak, ruh sağlığını iyileştirdiği gibi zihnin aktif kalmayı da sağlar.

Demans riski, özellikle 65 yaş ve sonrasında artar. Yaşlanma, beyin hücrelerinin zarar görmesine ve azalmaya yol açabilir. Yaş ilerledikçe, demans hastalıkları da daha yaygın hale gelir. Ailede demans öyküsü olan bireylerin demans geliştirme riski daha yüksektir. Özellikle Alzheimer hastalığı gibi hastalıklar, genetik faktörlerle bağlantılı olabilir. Genetik faktörler, bazı proteinlerin beyinde birikmesine yol açarak demansa zemin hazırlayabilir.

Yüksek tansiyon (hipertansiyon), şeker hastalığı (diyabet), yüksek kolesterol ve kalp hastalıkları, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir ve demans gelişme riskini artırabilir. Bu hastalıklar, beyin damarlarını hasara uğratabilir ve bunun sonucunda zihinsel bozukluklar gelişebilir. Sigara içmek ve aşırı alkol tüketimi, beynin işlevselliğine zarar verebilir ve demans riskini artırabilir.Sigara, beyin hücrelerine oksijen taşımada zorluk yaratır, alkol ise nörotransmitterlerin işlevini bozar.
Düzenli egzersiz yapmamak, beyin sağlığını olumsuz etkileyebilir ve demans riskini artırabilir.
Obezite, beynin bilişsel işlevlerinde bozulmalara neden olabilir ve demansa yol açabilir.

Beyni yeterince meşgul etmeyen bir yaşam tarzı, demans riskini artırabilir. Düzenli okuma, problem çözme, sosyal etkileşim gibi zihinsel aktiviteler, beyin sağlığını koruyabilir. B12 vitamini eksikliği, beyin fonksiyonlarını bozabilir ve demans belirtilerine yol açabilir. Düşük antioksidan seviyeleri ve omega-3 yağ asitlerinden yoksun bir diyet, beyin sağlığını tehlikeye atabilir.
Demansın kesin bir tedavisi henüz bulunmaz ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya ve semptomları hafifletmeye yönelik bazı tedavi yöntemleri mevcuttur.