Filistin tarihine kazınan kitlesel sürgünün 77’nci yıldönümü yaklaşırken, ABD Başkanı Donald Trump, Gazze halkı için yeni bir kâbus senaryosu tasarlıyor. Amerika’nın Ortadoğu planları Nakba’nın, yani Büyük Felaketin acı dolu hatıralarını canlandırıyor. Peki 1948 yılında Filistin topraklarında ne oldu? Şimdi ne olacak? (Haber: Derya Doğan)
Trump bunu Gazze’nin halihazırda yıkım içinde olduğu ve yaşanabilecek olmaktan çıktığı gibi savunmalara dayandırıyor. Trump, Filistinliler için tehditten başka bir anlama gelmeyen bu cümleleri sarf ederken akıllara şu soru geliyor: Peki Gazze nasıl yerle bir oldu?
Elbette İsrail’in yağdırdığı Amerikan bombalarıyla.
Yasa tasarısına göre, Gazze’den ayrılmayı seçen bir Gazze sakini, İsrail Maliye Bakanlığı tarafından belirlenecek bir mali yardım paketi alabilecek ancak bir “terör eylemine” karıştığı gerekçesiyle hüküm giymiş olanlar bu yardımdan yararlanamayacak.
GERİ DÖNENE CEZA
Paketi alan ve Gazze’ye geri dönmek isteyen kişi, aldığı paranın iki katını faiziyle birlikte ödemek zorunda kalacak ve parayı iade etmezse Gazze’ye veya İsrail’in herhangi bir bölgesine girmesi engellenecek.
Bunu Arapça “Nakba” yani Büyük Felaket olarak adlandırıyorlar. 1947 ve 1949 yılları arasında 1,9 milyonluk nüfustan en az 750 bin Filistinli, İsrail devletinin kuruluşunu takip eden 1948 Arap-İsrail savaşı öncesinde ve sırasında evlerinden kaçmak zorunda kaldı ya da sürüldü.
“GERİ DÖNEMEZSİNİZ”
Savaştan sonra İsrail onların geri dönmesine izin vermedi çünkü bu, kendi sınırları içinde bir Filistinli çoğunluğu ortaya çıkaracaktı. Bunun yerine, çoğu Lübnan, Suriye, Ürdün ve İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da gecekondu benzeri kentsel mülteci kamplarında yaşayan ve bugün sayıları 6 milyona ulaşan, bir mülteci topluluğu haline geldiler.
SİLAHLARLA DONATILDILAR
Komşu Arap ülkelerinin ordularıyla 1948’de yapılan savaşta Yahudi milisler çoğunlukla tüfek, makineli tüfek ve havan topu gibi hafif silahlarla donatılmıştı. Savaştan sonra yüzlerce Filistin köyü yıkılırken, İsrailliler Kudüs, Yafa ve diğer şehirlerdeki Filistinlilerin evlerine taşındı.
Siyonist güçler tarihi Filistin topraklarının yüzde 78’inden fazlasını ele geçirdi. Yaklaşık 530 köy ve şehri etnik temizlikten geçirip yok ederlerken, 70’ten fazla katliam da dahil olmak üzere bir dizi kitlesel zulümde yaklaşık 15 bin Filistinliyi öldürdüler.
Filistin’in İsrail devletinin bir parçası haline gelen bölgelerinde yaklaşık 150 bin Filistinli kalmıştı. Bu 150 bin kişinin 30 bin ile 40 bin kadarı da ülke içinde yerinden edildi.
Amerikan Associated Press haber ajansına konuşan 80’li yaşlarındaki Mustafa el-Gazzar, o dönem 5 yaşındayken ailesinin Gazze’nin kuzeyindeki Refah kentine kaçışını hatırlıyor. Bir noktada havadan bombalanmışlar, başka bir noktada ise ısınmak ve uyumak için bir ağacın altına çukur kazmışlar.
“DÜN GERİ DÖNMEKTİ, BUGÜN HAYATTA KALMAK”
Al-Gazzar, savaş sırasında tekrar kaçmak zorunda kalmış ve bu kez 450 bin Filistinlinin bakımsız bir kampta yaşadığı çorak bir kıyı bölgesi olan Mawasi’deki bir çadıra yerleşmiş. O zamanki koşulların, BM Filistinli Mülteciler Ajansı’nın düzenli olarak gıda ve diğer temel ihtiyaçları sağlayabildiği 1948’dekinden daha kötü olduğunu söyledi.
Al Gazzar, “1948’deki umudum geri dönmekti ama bugünkü umudum hayatta kalmak” dedi.
Soykırıma varan İsrail’in Gazze savaşı, bölge nüfusunun yaklaşık dörtte üçünü oluşturan 1,7 milyon Filistinliyi, evlerini terk etmek zorunda bıraktı. Bu sayı 1948 savaşı öncesinde ve savaş sırasında kaçanların iki katından fazla.
MISIR’DA ENDİŞE HAKİM
İsrail, sınırını kapatmış durumda. Mısır, Filistinlilerin kitlesel akınının uzun vadeli bir mülteci krizi yaratmasından korktuğu için sadece az sayıda Filistinlinin ayrılmasına izin verdi.
Uluslararası toplum, Filistinlilerin Gazze’den kitlesel olarak sürülmesine şiddetle karşı çıkıyor. İsrail hükümetinin aşırı sağcı üyeleri tarafından benimsenen bu fikir “gönüllü göç” olarak adlandırılıyor.
Filistinliler Gazze’den topluca kovulmasa bile, birçoğu evlerine asla dönemeyeceklerinden ya da bölgede yaratılan yıkımın orada yaşamayı imkansız hale getireceğinden korkuyor. Birleşmiş Milletlerin tahminine göre yıkılan evlerin yeniden inşası 2040 yılına kadar sürecek.
